اگر جوان بودم

اگر جوان بودم

دکتر هلاکویی

جوانی

• در طول تاریخ چیزی به اسم جوانی وجود نداشته.  یعنی مردم در گذشته فقط دو گونه بوده اند. یا کودک و یا بزرگسال. • یعنی به مجرد اینکه یک کودکی اولین علایم بلوغ جسمی و جنسی را نشان می داده ازدواج می کرده و قبل از اینکه حتی متوجه بشود که کودکی چه هست و چگونه باید زندگی بکند خودش بچه دار میشده. 

بنابراین ما در گذشته مردم را دو گونه داشتیم. یکی کودک یکی بزرگسال. جوانی یک پدیده دویست سیصد ساله است. حتی در برخی جوامع صد ساله است.

• جوانی یعنی یک دوران انتظار است. یک دوران آمادگی است. یک دوران فرصت است. کاملا متفاوت با کودکی و بزرگسالی است.

• در غالب اوقات جوان موجودی است که بیش از همیشه می خواهد و کمتر از همیشه دارد.

• اگر رابطه خوشحالی و خوشبختی را نظیر رابطه بین امکانات، یعنی آنچه که داریم، با تمنیات، یعنی آنچه که می خواهیم، را بدانیم ، یا امکانات را تقسیم بر تمنیات بکنیم، دوره جوانی علاوه بر اینکه دوره فرصت هاست، دوره گرفتاری های فراوان هم هست.

• به همین جهت هم هست که بیشتر اوقات مسایل و مشکلات را ما : یا در دوره جوانی نشان می دهیم، یا پیدا می کنیم، یا به اوج خودش می رسانیم،

در حالی که در کودکی و بزرگسالی وضعیت و حالت بهتری داشتیم یا خواهیم داشت.

• بنابراین پدیده جوانی یک پدیده تازه است.  اگر تا دوازده سالگی را کودکی بدانیم.  بین دوازده تا هجده سالگی دوره نوجوانی است.

بین هجده تا سی و نه در دنیای امروز دوره جوانی است:   هجده تا بیست و چهار، بیست و چهار تا سی و سی تا سی و نه.

• از چهل سالگی است تا سیزده سال بعدش، ۵۳ سالگی، دوره بزرگسالی است .

• از ۵۳ تا سیزده سال بعدش دوره ۶۶ سالگی، دوره بزرگسالی و آمادگی و پختگی است .

• از ۶۶ تا وقتی که به هفتاد و هشت و بالاتر می رسیم صحبت از سالخوردگی است. چیزی که یک پدیده کاملا تازه است.

• شما وقتی که به مساله جوان نگاه می کنید دو تا جوان را می بینید. یکی پسر و یکی دختر. و اینجا با هم خیلی متفاوت است. یعنی ماجرای کودکی پسر و دختر با هم فرقی ندارد. دختر و پسر پنج و هفت ساله تفاوتی با هم ندارند اما دختر و پسر پانزده ساله یا بیست و پنج ساله با هم بسیار متفاوتند.

انواع جوانان

اگر جوان بودم

انواع جوانان پسر و دختر

• مردها معمولا یک جورند. فقط این جورشون جورواجوراست. بعضیها هم خیلی ناجورند. ولی یک جورند.
یعنی مردها را که سر و ته یک کرباسند که خانم ها می گویند درسته. این از جانب خانم هایی می آید که تجربه و تخصص بسیار دارند!

• بنابراین آقایون یک جورند. علتش هم این است که خداوند اجازه تنوع زیاد بهش نداده. گفته همینه و دور یک مرکز و محوری می چرخند.

• خانم ها پنج نوعند و مهمش این است که شما به عنوان یک دختر بدانید کدامش هستید.

اولش نوعی است که خیلی در جامعه پذیرفته شده است. مادر و مقدس است یعنی Mother and Holly. قدیس. یعنی یک زنی که شما می بینید یا حداقل بسیاری از اوقات به شما میگویند. شما با دختری روبرو می شوید که خیلی حالت مادرانه دارد. حالت پرستار دارد. حالت پرورش دهنده دارد. مواظب و مراقب است.  خیلی هم پاک و مقدس است. آن حالت دلسوزی و مواظبت و مراقبت و شفقت و Caring و Compassion را دارد.

نوع دوم نوعی است که مدیر و مدبر است. یعنی اداره کننده است. کسی است که سازمان می تواند بدهد. اوضاع رو همیشه به نوعی در اختیار و کنترل دارد. بالا ایستاده و همه چیز را به نوعی زیر نظر دارد. بنابراین با آگاهی دانایی و تدبیرش عمل می کند.

نوع سوم معشوق و معشوقه است . یک مقداری شیک و بلد . یک لغت فارسی است یکم بارش تنده: “لوند” و میدونه چه کار می کنه. بلده. (نخندید چون معنی داره خنده تون).

این نوع سومی است که وجود دارد. می دانید حرف این است که بهتر این است که یک دختر ترکیب این سه باشد و بیشتر مردهایی که به هر حال به یک مرحله ای رسیده اندو به دنبال همسر و عشقی می گردند ترکیب این سه را می خواهند.

یعنی به همین جهت است که از یک طرف مادر ماخواهند از یک طرف اداره کننده ودر حقیقت مواظب و مراقب مدیر و مدبر را می خواهند و از یک طرف دیگر احتیاج به یک کسی دارند که حالا که ایام خوب و خوش است بتواند آن حالت شور و شوق و هیجان انسانی و ارتباطات احساسی و عاطفی و جنسی را داشته باشد.

اما دو نوع بد هم وجود دارد که در فرهنگ ما فراوان دیده می شود.

نوع چهارم که خانم ها لطفا مواظب باشید. نوع ضعیفه است که در فرهنگ ما فراوان است. یعنی من هیچم و ناچیزم و کاری از من بر نمیاد و نمیفهمم و نمی دونم و سرم پایینه و بله و چشم و واقعا اینگونه اند. در نتیجه اینجور آدم ها دنبال یک کسی می گردند که ازشون مواظبت و مراقبت کند. یعنی حرفشون این است که من هستم بیاید. میگن ما یه چیزی داریم و حاضریم آن را در اختیار بگذاریم. هر جور مایلید مصرف بفرمایید ولی مواظب ما باشید. ولی هیچ است دیگه همینه یعنی “ضعیفه”.

درست عکسش نوع پنجم است که آن ضخیمه و کلفته است. یعنی درست در مقابلش یک گردن کلفتی که طرفدار زن نیست. چون اینها معمولا جزو انجمن فمنیست ها در می آیند. طرفدار آزادی و برابری زن اند. نه. اینها ضد مردند. اینها دشمن مردند. اینها منتظر هستند یک مردی را بگیرند مچاله اش کنند یا لقمه اش کنند و یک فشارش بدهند و حسابش را برسند.

و بنابراین به دو صورت هم خودش را نشان می دهد. یکی به صورت متمدنش که اصولا به دنبال همسری می گردند که به زودی میشه عضو گروه زی زی. یعنی زن ذلیل که در اختیار و کنترلشان است. یا تبدیل می شوند به یک کسی که دمار از روزگار این در می آورد. بعد میره سراغ یکی دیگه. بعد زندگی اینو به هم میزنه زندگی اونو به هم میزنه. تخصصشم اینه که بره سراغ اونی که فکر می کنه زندگی خوبی داره. ولی زنه نمیدونه باید با این مرده چه کار بکنه.

بِدنش دست من تا درستش  کنم. و اینها را شما به عنوان شکارچی می بینید که موج می زنند و در به در به دنبال یک مرد زخمی افتاده اند. مثل شیری است که حوصله شکار ندارد اما دنبال یک آهوی زخمی می گردد. و بنابراین معمولا هم پیدا می کنند.

• خوب این دو نوع آخر گرفتاریست. امیدوارم نباشید و حتما هم نیستید. ولی آن سه مورد اول مهمش این هست که ترکیبش را داشته باشید. بنابراین یک مقداری جهت را مشخص کنید.

اگر نوع ضعیفه اید بیاید بیرون دورانش به سر آمده.  اگر نوع ضخیمه اید بروید خودتان را درست کنید. آسیبی که شما معمولا از پدر و یا برادر یا مرد در زندگیتون خوردید و یا نارضایتی ای که از دختر بودنتون و یا پیام های بد و منفی ای که در مورد بد بودن زن در محیط اجتماعی گرفتید، شما را به اینجا رسانده والا دلیلی ندارد که شما اینجا باشید و باید آن را حتما حتما حل کنید.

اگر شما در ایران تشریف داشته باشید یا اونجا زندگی کنید یا در امریکا کاملا موضوع متفاوت است. یعنی منی که جوان بودم یا شمایی که جوانید مهم این است که کجا زندگی می کنید. برای اینکه انسان یک درختی است که با توجه به آب و هوایی که درش رشد می کند. قرار است خودش را پیدا کند یا مناسب آن آب و هوا باشد. اگر احتمالا شما یک ویژگی ها و آرزوها و برنامه ها و هدف ها یی دارید که با محیط ایران سازگار تر است خوب بهتره بروید ایران. و اگر کسی هستید که با شرایط امریکا سازگارید بهتره اینجا بمانید. اما اینکه شما بخواهید در امریکا ایران را بیاورید یا بروید ایران امریکایی زندگی کنید این شدنی نیست.

این از آن ترکیب های عجیب و غریبی است که خیلی ها فکر می کنند از عهده اش بر می آیند. اما آخر کار متوجه می شوند که بازنده اند. بنابراین یک انتخابی در جهت اینکه کجا می خواهید باشید باید بکنید و ضمنا هر جا که بودید ناچار باید آن نقش را و آن رلی را ایفا کنید که مناسب آن مساله است و این معنایش حقه بازی نیست. چون این ماجرای نقش و رل را دلم می خواهد توضیح بدهم.

در پشت فرمان من راننده ام. بنابراین اگر پلیس من را نگه دارد. نمی توانم صحبت از اینکه من الان کنفرانس دارم بکنم. و یا اینکه من پدرم یا مادرم نمی توانم بکنم. شما اگر رفتید خونه در حالی برای بچه هایتان پدر و مادرید اگر پدر و مادرتان بیایند شما دختر و پسر آنها هستید. و بنابراین نقش های مختلف و متفاوت را ایفا می کنید. برخی از آدم ها یک تصور و توهمی دارند که آدم همه جا باید یک جور باشد. نه .

من قرار است نقش متناسب هر جا رو انتخاب کنم در حالی که آن Core یا هسته اساسی و اصلی شخصیتی من به مقدار زیادی قرار است که ثابت باشد.

ترتیب فرزند در خانواده

اگر جوان بودم

ترتیب فرزند در خانواده

• مهم این است که شما در چه جور خانواده ای متولد شده اید.  رابطه پدر و مادر مهم است. چگونه پدر و مادری داشتید.  بسیار مهم است که در این خانواده چند تا بچه بودید.

• شما اگر تک بچه هستید در این خانواده بسیار متفاوت است با اینکه همین شما بودید با چند تا خواهر و برادر دیگر.

• بسیار مهم است که فرزند اولید یا فرزند دوم یا چهارم.

• بسیار مهم است که در خانواده شما اگر دخترید چهار تا پسر اونجا هستند یا اگر پسرید چهار تا دختر اونجا هستند.

• بسیار مهم است که فاصله سنی شما چقدر هست.

• بسیار مهم است که پدر و مادر به ماجرای پسری و دختری و پسر بزرگتر دختر کوچکتر چگونه نگاه می کردند. چه مزایایی قایل بودند چه مسئولیتهایی را به عهده شما می گذاشتند.

• اینها شما را می سازد و علت اینکه یک ذره تاکید می کنم به خاطر این است که شناخت این موضوع کمکتان می کند که در بسیاری از موارد متوجه باشید. درست مثل آدمی که خیلی چاق است یا خیلی لاغر است. احتمالا در انتخاب غذا یا ورزش و حتی به خاطر بزرگ و کوچک بودنش در انتخاب لباس عمل کند.

• شما اگر بچه اول باشید این پدر و مادر بوده اند که شما را بار آورده اند . تا بعد از سه سال که مثلا خواهر و برادرتان متولد شده اند.

• در حالی که شما اگر بچه دوم باشید همین که خودتان را بشناسید که در حدود چهار ماهگی است آن خواهر و برادر بزرگتر است که نقش بیشتر را از پدر و مادر در تربیت شما دارد.

بنابراین بچه اول را در دو سه سال اول پدر و مادر تربیت می کنند. ولی بچه دوم را در دو سه سال اول حتی تا ده سال بعد این خواهر و برادرها هستند که تربیت می کنند و به همین جهت است که حتما متفاوتند.

بنابراین اگر شما جای بچه اول را با دوم عوض کنید ، هفتاد هشتاد درصد موارد با یک موجود دیگری روبرو هستید.

• علت این تاکید هم این هست که مهم است بدانید که کجایید. و بعدا در ازدواج مهم است بدانید چه کار می کنید.

• شما اگر بچه اول هستید و کسی که با او بیرون میروید بچه اول است باید بدانید که آماده اید برای جنگ. برای اینکه این نوع نظام ذهنی در حالت عادی زمینه را برای برخورد فراهم میکند.

• اگر هر دوتون بچه آخرید دو احتمال وجود دارد. یک دفعه هر دو تون منتظر می شوید یکی دیگر از شما مواظبت و مراقبت کند. یا یکی تون پدر و مادر دیگری بشوید. چون این نقش را به خاطر بچه آخر می توانید انتخاب کنید.

• اگر یکی بچه آخر و یکی اول باشید ، احتمالا هم انتخابتان و هم نوع زندگیتان به صورت این هست که تا آخر عمرتان به صورتی  که یکی بزرگتره و دیگری کوچکتر باقی می ماند. و در نتیجه تمام روابطتان متفاوت خواهد بود.

• بنابراین اینکه در چکونه خانواده ای بودید. روابط چگونه بوده. پدر و مادر با شما چگونه برخورد و برداشتی داشته اند. نقش بسیار مهمی در ساختن شما یا اهمیت بسیار زیادی در فرم شخصیت شما دارد و این چیزی است که باید دانستش و برخی از اوقات تعدیلش کرد. درست مثل آدم چاقی که باید لاغر بشود یا آدم لاغری که باید چاق بشود.

من وقتی فرزند اولم، باید بدانم که میل من به اداره کردن به مسئولیت به نوعی رهبری و نوعی مواظبت و مراقبت کردن از بزرگسالان وجود دارد.

پس بنابراین با دانستن اینکه این گرایش ها در من وجود دارد هر جا که می روم ده – بیست یا چهل درصد این تمایل را در خودم پایین بیاورم. کمتر کنم. به خودم هشدار بدهم. که بنشین عقب اختیار را به دیگری بده. فرصت را به دیگری بده. تا اینکه احتمالا برعکس فکر کنم. که چون این منم و اینچنین کردم باید احتمالا به چنین وضع و حالی ادامه دهم. بنابراین بسیار مهم است که شما در این وضعیت کجا قرار گرفته اید.

اعتماد به نفس و حرمت نفس

اگر جوان بودم

اعتماد به نفس و حرمت نفس

1. اعتماد به نفس

• اولین مساله این است که من باید اعتماد به نفس خودم را به صورت اعتماد به نفس مثبت در بیاورم. یعنی Positive Self Confidence داشته باشم.

• اعتماد به نفس معنایش این است که یک باور و اعتقاد عمیق و سنگینی است که وجود دارد و به همین جهت است که چون یک باور و اعتقاد است، همه آدمها همیشه اعتماد به نفس دارند .

• یک عده اعتماد به نفس مثبت دارند. می گویند من می دانم و می توانم.

• یک عده اعتماد به نفس منفی دارند و می گویند من نه میدانم و نه می توانم و یا با وجودی که میدانم نمی توانم.

این مساله که برمی گردد به چهارده ماه اول زندگی بیش از هر دوران دیگر موضوع بسیار مهمی است که در زندگی شما را موفق یا نا موفق برنده یا بازنده و حتی خوشبخت یا بدبخت می کند و به همین جهت است که مساله اعتماد مثبت اهمیت دارد و باید روی آن کار کرد.

• اگر نگاه کنید ته وجودتان یک جوری نشسته و در مجموع در مورد مطالب مهم من چه نظری دارم که میدانم و می توانم یا نمیدانم و نمیتوانم یا با وجودی که می دانم نمی توانم.
این را باید درستش کرد و به راحتی هم می شود درستش کرد. یعنی خوشبختانه حرکت از اعتماد به نفس منفی به اعتماد به نفس مثبت کار ساده ایست و با کمی کار کمی توجه کمی تمرین و مخصوصا با در آمدن از آرزوها که بعدا به آن می رسم و رفتن به سوی هدف ها و بعدا با قدم های درستی برای رسیدن به هدفها برداشتن، من به تدریج اعتماد به نفس منفی خودم
را می توانم به اعتماد به نفس مثبت تبدیل کنم و البته اعتماد به نفس مثبت بسیار متفاوت است با خوش خیالی و خوش باوری و خل و مشنگ بودن و تو هوا بودن که همه کار شدنی است و هر چی بخواهی می توانی.

• یکی از خطرناک ترین حرفها این جمله است که بگم خواستن توانستن است. برای اینکه خواستن توانست نیست. خواستن فقط وقتی توانستن است که من حاضر باشم که شرایط را بیافرینم. خواستن آفریدن است. خواستنی توانستن می شود که آفریده بشود . معنایش هم این است که من اگر تصمیم گرفتم از اینجا بروم فلان جا، تمام تمام تمام قوائد و اصول را باید رعایت کنم تا بتوانم بروم. هیچ کدامش را نمی توانم از مد نظرم و عملم دور کنم و به اونجا برسم.

معنای این حرف این هست که باید بعد از خواستن همه همه همه کارها را کرد تا رسید. علت این همه تاکید من این هست که روزی که شما بگویید خواستن توانستن است یک توهمی پیدا می کنید که بسیار خوب من می توانم فعلا صبر کنم، بعدا هر موقع که خواستم می توانم. تمنا می کنم به عرضم توجه کنید. من هنوز یک آدم معتاد ندیدم که این باور را نداشته باشد. همه آدمهای معتاد دو مشخصه دارند یکی اینکه خجالتی اند و دیگری اینکه باورشان این است که خواستن توانستن است.

به همین جهت است که چهل سال است مشروب می خورم چهل سال است مواد مخدر مصرف می کنم اگر یک روزی خواستم، می توانم بگذارم کنار. و به همین جهت است که معتاد مانده. در حالی که اگر یک آدمی به این نتیجه برسد که نه، خواستن توانستن نیست خواستن آفریدن است، و باید تمام راه را هم از اول تا آخر رفت پس باید از همین امروز شروع کنم. نه اینکه حالا هر وقت دلم خواست یا هروقت هوس کردم. وحشتناکتر و به نظر من حتی تا مرز جنون و بیماری وقتی است که بگوییم خواستن داشتن است.
تو بخواهی خواهی داشت یعنی بنده اگر بنشینم خونه ام و ده سال فکر کردم که بالاخره من اسپانیایی یاد میگیرم یا احتمالا فیزیک یاد می گیرم یک دفعه بعد از ده سال می بینم دارم به زبان اسپانیایی صحبت می کنم و همینجوری دانش فیزیک من داره میزنه بیرون. این همان پرت و پلا و دروغ و حقه بازی ایست که در آن فیلم راز است. و مردم ساده بیچاره ای را با بازی و سیاه بازی که خواستن داشتن است. یعنی کسی در جهان و کهکشان Universe نشسته و منتظر است ببیند شما چه درخواستی دارید. مثال: برف خواستن در کویر و نخواستنش در قطب شمال.

• بنابراین دلم می خواهد توجه تون را به این نکته جلب کنم که مساله اعتماد به نفس یعنی باور واقع بینانه به این است که من از عهده انجام کار ها بر می آیم اگر همه اصول و قواعدی را که باید رعایت کنم. زیرا طبیعت آنچنان بر اساس قانون کار می کند که به اندازه سر مویی نمی شود قاعده را شکست و نتیجه دیگری از آن گرفت.

2. حرمت نفس

• دومین مساله که شما باید روی آن کار بکنید و مساله و گرفتاری همه ماست مساله Self Esteem یا حرمت نفس است که چند معنا دارد که مهم است به آن توجه شود.

• اولین معنای آن این است که من منم و تو ، تو. یعنی با خودش لغت من را دارد، نفس را دارد، حرمت من، حرمت نفس من، خود خود خود من. بنابراین مال جامعه و فرهنگی نیست که من و تویی نداریم و فکرشان این هست که یا ماییم یا دیگرانند. بلکه مفهوم اول حرمت نفس یعنی من منم و تو تو و پای آن می ایستم.

همانطور که پوست من من را و بدن من را از بدن شما جدا می کند. آنچه که در درون پوست من است از آن من است و آنچه که در درون پوست شماست از آن شماست. معنای حرمت نفس در مفهوم اصلی و روانیش داشتن پوست روانی است Psychological Skin .

یعنی تو تویی و من من. یعنی اگر تو ناراحتی من ناراحت نمی شوم. آن زمانی ناراحت می شوم که اجازه به خودم می دهم که ناراحت بشوم. در حالی که وقتی شما این پوست را ندارید و همه در هم گره خورده اند، ناراحتی شما ناراحتی من است.

در خانواده ای که هفت نفریم و هر روز هفته یکیمون ناراحت است، هفت روز هفته هر هفت تامون ناراحتیم، و دلمون هم بهش خوش میتونه باشه و بهش معمولا افتخار هم میکنیم که هیچ افتخاری نداره. برای اینکه قرار است ما دوا و دکتر همدیگر باشیم ما قرار نیست همدرد هم باشیم. ما از طریق همدردی به هیچ جا نمی رسیم ما فقط از پا در می آییم.

اگر نمی توانیم دوا و دکتر باشیم دلیلی ندارد که آنجا بمانیم باید برویم دنبال کارمون و زندگیمون. دلیلی ندارد آنجا باشیم و منتظر بمانیم.

بنابراین مفهوم اول حرمت نفس رسیدن به اینجاست. این را به این دلیل خدمتتون عرض میکنم که بیخودی فکر نکنید که شما به عنوان جوان عیب و ایرادی دارید که وقتی که برادرتان یا خواهرتون یا پدر و مادرتون ناراحت است شما غش نمی کنید و از پا در نمی آیید و در خانه نمی مانید. فکر نکنید بی احساسید. بی عاطفه اید. ابدا. به هیچ وجه . شما اتفاقا آدم با احساسی هستید. شما آدم حساس و به هم ریخته ای نیستید و عیب و ایراد ندارید.

من وقتی که پسرم وقتی که برادرم ناراحت است کوشش من این است که بفهم شون و اگر کاری می تونم بکنم کاری بکنم. اگر نه میروم دنبال کارم. من قرار نیست آنجا بمونم. قرار نیست با این فرد باشم که چون تو ناراحتی من هم اینجا می ایستم و ناراحتم. این مشکلی را برای هیچ کس حل نمی کند. ما قرار است از مرگ هم و از درد هم خبر بشویم. یعنی ما قرار است از این درد مشترکمان خبر بشویم و بعد از خبر شدن به عنوان دوا و دکتر عمل کنیم. نه به عنوان همدرد. در حالی که می دانید در فرهنگ ما قرار این نیست که من برای شما کاری بکنم. من قرار است مثل شما غصه بخورم. برخی از اوقات انقدر غصه بخورم که شما دلتان برای من می سوزد که نه انقدر ناراحت نشو من خودم انقدر ناراحت نیستم.

بسیاری از اوقات شما جوان ها را متهم می کنند که احساس نداری. عاطفه نداری. اصلا می دانید فرض بر این است که اگر پدر و مادر شما ناراحتند شما هم باید ناراحت باشید. مثلا مهمانی نروید. الان که اومدید اینجا برخی از اوقات میگن برید دیگه خوش باشید. ظاهرا میخوای بری چیز یاد بگیری ولی اونجا هر و کره است والا یه هتلی دم دریا…

اگه میخوان درس بخونن یه جا میتمرکیدین درس میخوندین. تو هتل و کنار دریا و انقدر شیک و پیک کردی و این همه از دیروز صبح به خودت رسیدی و به دوستت اینو گفتی و رفتی اون لباسو خریدی و سه روز و رژیم گرفتی یه ذره لاغر بشی این تنت بره و … حالا این چه ارتباطی داره به مساله چیز یاد گرفتن.

برید خوش باشید یه روزم میاین میبینین ما مردیم بعدم دارید خاکمون میکنید راحت میشید خوب البته بعدش غصه می خورید, ناراحت میشید که چرا به ما نرسیدید ولی خوب دیگه دیر شده ببینید بازی است که در فرهنگ ماست به خاطر اینکه حرمت نفس نیست. همه در هم فرو رفتیم. یعنی دل شما آنجاست.

به همین جهت است که مادر شما از ایران یک تلفن میکند حال شما را اینجا به هم می ریزه. چرا ؟ برای اینکه دل شما آنجاستیک فشاری میده و کار شما اینجا تمام است. دورانش به سر آمده. یک روزی بوده که آدمها در هم گره خورده بودند. یک روزی بوده که مثل بیماری که می آمده اگر این می گرفته او هم میگرفته اگر این می مرده اون یکی هم میمرده مردم تو هم بودند یک تکه ابر بودند.

امروز ما قطره بارانی هستیم که قرار است هویت و فردیت خودمان را پیدا کنیم. بنابراین مساله اول حرمت نفس این است که من منم و تو تو.

• دوم این مساله است که ما با هم برابریم. نه تنها با هم برابریم. ما با هم یکسانیم. این موضوع را باید با تمام وجودتان حفظ کنید. در فرهنگ ما نبوده و ماهم با آن بار نیامده ایم. زنید و مردید. سیاه و سفیدید. بودایی و هندو هستیم. ایرانی و امریکایی هستیم. برای اینکه ۹۹و ۹ درصد ما مساله انسان بودن ماست. تفاوتی نمی کند که شما لباس قهوه ای پوشیدید یا مشکی یا آبی. مساله این است که آن بدن یک بدن است. که این مساله برابر بودن و یکسان بودن را باید با تمام وجودتان حس کنید.

ما از فرهنگ و جامعه ای میاییم که مثل همه جوامع و فرهنگ ها که اساسش بر این است که ما با همه متفاوتیم و استثنا. شما اگر یادتان باشد در ایران وقتی می خواستید کفش بخرید میگفتید چقدر؟ می گفت صد تومن. می گفتید به من چند میدی؟

دکتر جردن می گفت ایرانی استثنا خواه است. یعنی ما هرجا می رویم استثنا هستیم. این نگاه سبب می شود که ما یک توهمی داشته باشیم که با بقیه برابر و یکسان نیستیم. بله من با شما متفاوتم, متمایز هستیم ولی ممتاز از هم نیستیم. من اینجا شما اون جایید ولی یکی بالا یکی پایین نیستیم. برتر نیستیم. متفاوتیم. بالاتر از آن من از شما نه بهترم نه بدتر. نه پایینترم نه بالاتر. تمنا می کنم اینها شعار نیست.

اینها را وقتی آدم با تمام وجودش حس کند که من از تو نه بهترم نه بدتر نه بالاتر نه پایینتر آزاد می شوید. می دانید بعد از آن می توانید راحت خودتان باشید و زندگی کنید. در حالی که بسیاری از ما به گونه ای بزرگ شدیم که تا به یک نفر می رسیم فقط می خواهیم بگوییم از بقیه بهتریم یا بدتریم. بالاتریم یا پایین تریم. کی از ما شیک تره. کی از ما بلندتره. کی از ما کوتاه تره . کی از ما خوشگل تره. کی از ما زشت تره .

تازه وقتی میروید می نشینید میگید که من یک عیب و ایرادی دارم، میگویند برو خدا را شکر کن برو ببین افریقا ببین مردم چقدر بدبختند.

خوب به من چه مربوطه اصلا این چه جور استدلالی است . یعنی نکته ای که می خواهم خدمتتون عرض کنم اینکه از این بازی در بیایید. وقتی از این بازی در بیایید متوجه می شوید که شما بر اساس یک ملاک هایی که درست و غلط و بد و خوب است عمل می کنید اما در مقام مقایسه کار نمی کنید.

در فرهنگی که حرمت نفس نیست همیشه مقایسه است. ببین خواهرت چه کار کرد و ببین خواهرت نصف توست غذاش رو خورد تو نمی خوری. ببین دختر خاله ات چه پیانویی می زنه. ببین آقا اینا پنج ساله اومدن خونه خریدن ما پانزده ساله اینجاییم خونه نداریم خاک تو سرت. یعنی ملاک، ملاک مقایسه است . مثل اینکه ما اومدیم تو این دنیا مسابقه بدیم. چون آدمی که حرمت نفس ندارد دایما در فکر این است که کی بالاتره کی پایینتره و …..

ما در ایران یک تحقیقی در دانشکده علوم اجتماعی مرکز مردم شناسی داشت که به دهاتی رفته بودند که یک نفر نمی دانست تاریخ تولدش چه زمانیست. ولی همه می دانستند کی از کی بزرگتر یا کوچکتره. چون اون مهم است که آدم بداند باید به کی سلام کند از کی باید منتظر بشود سلام بخواهد. این مهم است. مهم این نیست که تولد تو چه زمانیست. تو اصلا می خوای زنده باش می خوای مرده. برابری و بالا و پایین بودنت مطرح است. بنابراین حرمت نفس اونجاست مواظبش باشید و خودتان را اذیت نکنید .
بیرون بیایید و یک دفعه دیگر راحت می شوید. راحت می شوید یعنی چی. یعنی کوشش می کنید خودتان باشید. آنچه را که خوب و درست می دانید با ملاکهایی که بعدا بهش می رشم زیبایی است. با ملاکهایی که ارزش های انسانی است خودتان را سازگار می کنید. تا اینکه در فرهنگ ما چگونه باید عمل کرد. دیگران چه فکر می کنند. دیگران چه قضاوت و نظری دارند. و روزی که آدم برسد به آنجایی که من از تو نه بهترم نه بدتر نه بالاترم نه پایینتر آسوده می شود.

برخی دوستان حرف هایی می زنند که وقتی بهش نگاه می کنم می بینم این حرف چقدر احمقانه و چقدر مسخره چقدر خنده دار چقدر توخالی است. بعد یکم که فکر میکنم می بینم خودم ده سال قبل این عقیده را داشتم. بیست سال قبل اصلا این عقیده را ازش دفاع می کردم. مادر یا پدر من با این عقیده مرد. چطور شد اونوقت من خوب بودم.؟ چطور شد پدر و مادر من خیلی خوب بودند و هستند؟.شمایی که الان این فکر و عقیده را دارید اشتباه است. اصلا باید از این بازی در بیایید. تمام شده. یعنی مفهوم حرمت نفس مقدس بودن است . معنایش این است که ما با هم نه بهتریم نه بدتریم نه بالاتر نه پایینتریم. روزی که شما حرمت نفس دارید دو چیز را دارید و این دو چیز بسیار مهم است. یکی اینکه خودتان را خوب می دانید.

روزی که خودتان را خوب بدانید دو خاصیت دارد:

o یکی اینکه کار خوب می کنید در حالی که آدم روزی که خودش را بد بداند کار بد می کند. یک تصور و توهم غلطی در طول تاریخ در جوامع بوده که اگر ما به یک کسی بگوییم تو بدی میرود کار خوب می کند. مثلا به پسرمون گفتیم تو پسر بدی هستی. تنبلی .این از فردا صبح میره درس می خونه. هیچ مطالعه ای هیچ دلیل علمی اصلا در این زمینه نیست و درست در جهت عکسش است. شما به مجرد اینکه گفتید من خوبم به دنبال این هستید که ثابت کنید بهترید و برید کار خوب بکنید. و به مجرد اینکه به خودتان گفتید من بدم ول میدهید و میگذارید کار بد اتفاق بیافتد.

o دوم روزی که گفتید من خوبم می پذیرید که دیگران هم خوبند. من خوبم تو هم خوبی. پس منِ خوب، توِ خوب، رابطه خوب، پس نتیجه هم خوب است .

در حالی که اگر گفتم من بدم نتیجه می گیرم که تو هم بدی رابطه هم بد است و نتیجه اش هم بد است. بنابراین مساله حرمت نفس اول با خودش این مفهوم را می آورد که من خوبم. تو هم خوبی. رابطه هم خوب است. این است که بعدا خواهیم دید دور هم می توانیم جمع شویم. با گفتن اینکه من بدم از پا در می آیم. به همین جهت است که در طول تاریخ که در سر ما کرده اند که تو گناهکاری، تو بدی، تو کثیفی، تو نجسی، تاریخ بشریت ده هزار سال فقط ننگ است و ننگ. شرم است و شرم.

• سومین مساله این است که من خواستنی و دوست داشتنی هستم. روزی که شما حرمت نفس دارید خواستنی و دوست داشتنی هستید. معنایش این نیست که همه شما را می خواهند. حالا بر فرض که همه شما را بخواهند شما چه خاکی می توانید بر سرتان بکنید. ماجرای خواستنی و دوست داشتنی معنایش این نیست که همه شما را دوست دارند چون یک چیزی در فرهنگ ماست که تو وقتی دوست داشتنی هستی که همه تو را دوست داشته باشند. من وقتی دوست داشتنی هستم که یک نفر من را دوست داشته باشد. برای اینکه همان یک نفر کافی است. ما در دنیایی هستیم که یک نفر قرار است ما را دوست داشته باشد. پنج تا هم دوست ما باشند.

روزی که یک نفر ما را دوست دارد و پنج نفر هم دوست ما هستند در شش میلیارد مردم دنیا کار ما درست است. ما احتیاج نداریم همه ما را دوست داشته باشند. چون روزی که شما کوشش می کنید دیگران شما را دوست داشته باشند تقریباً همیشه, علتش این است که شما خودتان را خوب و دوست داشتنی نمی دانید.

فقط آدمی می آید وارد یک محیطی می شود ومی خواهد یک کاری بکند که مردم دوستش داشته باشند که خودش را خوب و دوست داشتنی نمی داند. بگذارید همین جا راحتتون کنم : بیش از نیمی از مردم دنیا تنها و تنها و فقط وفقط کوششی که در ارتباطشون با بقیه مردم می کنند این است که به بقیه ثابت کنند که من خوبم و دوست داشتنی. لطفا من را خوب بدانید و دوست داشتنی. تمام این کوشش که در سلام علیک و احوالپرسی و تعارف و دعوت و مراقبت …. و اشکال کار این است که چون من خودم را خوب نمی دانم مهم نیست دیگران راجع به من چه فکری می کنند و چون من خودم را دوست داشتنی نمی دانم مهم نیست که شما چه می کنید.

تازه اگر شما آمدید به من گفتید که تو را دوست دارم حالا تازه میگم این حقه باز رو ببین. این دروغگو رو ببین. یا این خرو ببین که باور کرده و به همین جهت است که شما باید از ده تا تست بگذرید تا من قبول کنم شاید شما من را کمی خوب یا دوست داشتنی میدونید در حدی که شاید در مقام مقایسه با دیگران که من در ذهنم هست من را به دیگران ترجیح می دهی. والا هیچ چیز دیگر نیست. بنابراین علت این تاکیدی که خدمتتون دارم این هست که من و شما بدونیم که وقتی شما میگویید من حرمت نفس و Self-esteem دارم معنایش عبارت از این است که من خودم را خوب می دانم و دوست داشتنی. و این شما را آزاد می کند. یعنی وقتی که به این سالن آمدید هیچ قرار نیست ثابت کنید خوبید و دوست داشتنی.

شما قرار است اینجا خوش بگذرونید و خوب و خوش باشید . چون روزی که شما خواستید به دیگران ثابت کنید من خوبم و دوست داشتنی شما تمام زندگی خودتان را اینجا به هم ریختید. همین جا شما از پا در آمدید. یعنی یک کوششی کردید برای اینکه برسید به هر آدمی که چه کار کنم معلق بزنم ؟ بخندم؟ گریه کنم؟ تو سرم بزنم؟…. چه کار کنم تو من را دوست داشته باشی؟ و به همین جهت است که غالب اوقات مردم شما را به بازی می گیرند.

این کار را بکن این کار را نکن. چرا این کار را کردی؟ بعد از اینکه براشون صد تا کار می کنید با یک کاری که نکردید، خوب معلومه اهمیت نمیدی معلومه دوست نداری معلومه من برات مهم نیستم معلومه من برات بی ارزشم.

برخی از اوقات شما بیست سال بیست هزار کار برای یک کسی می کنید، از جمله پدر مادرها برای بچه ها با یکدفعه که شما می گید نه، حرف عبارت از این است که بفرمایید این هم نتیجه بیست سال دوستی و آشنایی. یعنی بعد از اینکه بیست هزار بار گرفتم یکبار که نگرفتم کار تمام است.

• دو چیز در شما نیست اگر حرمت نفس داشته باشید.

o یکی اضطراب و نگرانی Anxiety . فوبیا ندارید. چون ریشه هایش آنجاست. نود درصدش مساله Social Phobia است. اضطراب و هراس اجتماعی است. روزی که شما حرمت نفس دارید اضطراب ندارید. ترس ندارید. نگرانی ندارید. دلهره ندارید.

o دوم شرم و خجالت ندارید. Toxic shame. آدم خجالتی نیستید از خودتون بدتون نمیاد. از خودتون خجالت نمی کشید . از قدتون از وزنتون از سنتون. از تحصیلتون از پدر و مادر تون از رشته تحصیلیتون از فامیلتون خجالت نمی کشید. من برای چی خجالت بکشم؟ من خودم را و آنچه را که دارم پذیرفتم. و باهاشم خوشحالم برای اینکه این نتیجه, چیزی است که من دارم. بنابراین علت این تاکیدم روی حرمت نفس این است که شما را به یک جایی می رساند که بالاخره برای خودتان هم ارزش و اهمیت و اعتبار قایلید. همانطور که برای دیگران آن Value و Important بودن را و آن اعتبار را قایلید. پس بنابراین من باید برای حرمت نفسم یک کاری بکنم. چون بیش از هشتاد درصد مردم دنیا مشکل جدی حرمت نفس دارند. و ما ایرانیها اگر بیشتر نداشته باشیم حتما کمتر نیست . و شما قرار است این مشکل را حل کنید والا تمام عمرتان به دنبال چیزی می گردید که نیست. یعنی درست مانند تشنه ایست که به دنبال سراب میرود و فکر میکند دارد نزدیک می شود و بیشتر و بیشتر آب می بیند در حالی که فقط تشنگی اش بیشتر می شود و مطلقا از آب خبری نیست.

بنابراین تاکید من بر روی مساله حرمت نفس به این دلیل است که شما را به یک چیزی می ساند که بزرگترین، بزرگترین نعمت جهان است و آن خود دوستی است. Self Love. من خودم را دوست دارم. حالا که خودم را دوست دارم می توانم دیگران را دوست داشته باشم. حالا که خودم را دوست دارم و دیگران را دوست دارم زندگی دوست داشتنی می شود. اما روزی که من به self-love نرسم فقط اونطرفش حالت شدید و سنگینش Self Hate از خودم متنفرم. حالت خفیفش که معمول است خود ناپسندی است. خودم را نمی پسندم. با خودم راحت و راضی نیستم. از هیچی یا از بیشتر چیزهای خودم راضی نیستم. بنابراین من در مقابل مساله خود دوستی حال دیگری که پیدا می کنم خودناپسندی است.

خودناپسندی به دوشکل خودش را نشان می دهد. یعنی آدمی که خودش را دوست ندارد .Self Hatred. آدمی که خودش را نمیپذیرد. نمی پسندد. دوجور زندگی می کند.

o یکی حقیر، صغیر، بد بخت، بیچاره، خاک تو سر، که میگوید و عملا هم نشان می دهد یعنی شما میبینید که حالت کلفت و نوکر را دارد همه را می لیسد. زیر پای همه است. تمام مدت خودش را ناچیز می بیند. خوابش مهم نیست. غذایش مهم نیست زندگیش مهم نیست. آینده اش مهم نیست. تو مهمی تو مهمی به بهانه های مختلف.

o یا درست برعکس. حالت خودخواهی به خودش می گیرد.Selfish . حالت خود پسندی به خوش می گیرد Egoistic. حالت خودشیفتگی به خودش می گیرد Narcissistic. حالت خود بزرگ بینی به خودش می گیرد Grandeur . حالت خود مدار و خود محور پیدا میکند Self center.

شما روزی که یک آدم خودشیفته، یک آدم خود مدار، یک آدم خود محور، یک آدم خوخواه، یک ادم را خود پسند می دانید باید با تمام وجودتان بدانید که این آدم ته وجودش از خودش متنفر است از شما متنفر است از زندگی متنفر است ولی چاره ای نداشته که این چیزی به این همه تلخی و بدی را که باید یک جوری داشته باشد با یک شکر شیرینی رویش را که اسمش خودخواهی و خودپسندی و خود پرستی و خود شیفتگی است داشته باشد و ارایه بدهد.

• بنابراین موضوع بسیار مساله مهمی است و به همین جهت است که شما دلم می خواهد بدانید که مردم را سه گونه می بینید.

o خود دوست
o خود ناپسند
o خود پسند.

• اما خود پسند همان خود ناپسندی است که رل خودپسند را بازی می کند. خودناپسند یک موش و سوسک می شود که آن زیر میدود ولی بعضیها چون نمیتواننند آن زیر بدوند میترسند که پا رویشان گذاشته شود یک پوست شیر میگیرند میروند توش یک بلندگو هم میگیرند مثل من پشتش می ایستند نعره می کشند. حالا شما را می ترسانند. علت اینکه تاکیید می کنم روی این مساله این است که شما چاره ای جز خوددوستی ندارید. و این را باید در خودتان به وجود بیاورید لطفا با این همه توضیحات که وقتتون را گرفتم نگویید خوددوستی یعنی خودخواهی. چون در فرهنگ ما فکر می کنند آدم خوددوست خودخواه است.

• آدم خود دوست کسی است که چهار مشخصه دارد.
o همه کارهای خوب دنیا را برای خودش می کند.
o هیچ کار بدی را هیچ وقت علیه خودش یا با خودش و برای خودش نمی کند.
o هر کاری را به هزینه و مسئولیت و پذیرفتن پیامد کار خودش انجام میدهد. یعنی cost-responsibility-consequence-result را می پذیرد.
o به حریم و حقوق کسی تجاوز نمی کند. می ایستد. اینجا حد من است. اونجا حد و زندگی تو است.

• خوب شما روزی که با چنین آدمی روبرو هستید که مشکلی ندارید. این آدم خود دوست است. این برای همه مفید است. مخصوصا اگر پدر و مادر است برای بچه هایش. چون روزی که اینجوری نباشد گرفتاریست. پس بنابراین دلم میخواهد توجه داشته باشید من و شما هیچ کاری نداریم جز اینکه مشکل Self esteem و حرمت نفس خودمون را حل کنیم. برای اینکه اگر حل نشه با آن بسیار گرفتار خواهیم بود.

• حالا اگر شما مساله اعتماد به نفس و حرمت نفس را حل نکنید. دو خطر دیگر شما را تهدید می کند.
o یکی اینکه شما گرفتار احساس گناه و تقصیر بشوید. و دایما خودتان یا دیگران شما را سرزنش کنند یعنی Blame . این خطری است که برای آدمی که مشکل اعتماد به نفس و حرمت نفس دارد پیدا می شود. احساس گناه و احساس تقصیر می کند. یک جوری شما همیشه مقصرید. حتی دیدید شما برخی از اوقات مثلا به دوستتون کمک نمی کنید احساس گناه و تقصیر می کنید. به پدر مادرتون یا به خواهرتون یا به بچه تون نمی رسید احساس گناه و تقصیر می کنید. و پشتش معمولا احساس حقارت است. احساس Inferiority. یعنی اینجا دیگه من کارم تمام است. یعنی خطری که وجود دارد اینجاست.

خوب اگر شما یک چنین کسی باشید که مشکل اعتماد به نفس Self confidence و مشکل حرمت نفس Self esteem و مساله گناه و تقصیر را داشته باشید و مساله احساس حقارت, متاسفانه وقتی می رسید به جوانی پنج- شش تا آدم می شوید.

۱ تبدیل می شوید به آدم گوشه نشین. عزلت طلب Isolated, Separated. میروید تو لاک خودتون.

۲ عشرت طلب. یعنی اهل پارتی. فقط به این فکر می کنید که چگونه میشود امروز خوش گذراند. و به هر هزینه ای با هر شدتی با هر وضعیتی. یعنی من و شما درگیر حالی می شویم که حالا مساله عشرت طلبی است. حالا میروم دنبال هرچه که کیف دارد و لذت بخش است حالا مواد مخدر باشه مشروب باشه. هرچی می خواد باشه. فرقی نمی کنه. چون این گرفتاری من را اینجا می رساند.

۳ می روم دنبال ثروت مخصوصا اگر در خانواده ام مساله داشتن پول و ثروتمند شدن اهمیت داشته باشد. حالا راه میافتم میرم برای اینکه ثروتی را بیاندوزم. دیگر پول برای من از وسیله به عنوان Vehicle and Mean در می آید و تبدیل می شود به هدف. من فقط باید پول داشته باشم. و بنابراین زمین و آسمان و بالا و پایین را به هم می دوزم که این پوله را داشته باشم. برای اینکه می روم سراغ ثروت.

۴ قدرت. Power. چگونه می توانم قدرتمند باشوم. حالا این به شکل و فرم های مختلف می تواند خودش را نشان دهد. ممکن است از طریق علمی باشد. ممکن است از طریق درگیر شدن در کارهای اجتماعی باشد. برای اینکه مساله من این است که شاید بتوانم این ضعف و زبونی ام را با مساله قدرت حل کنم

۵ احتمال دیگر  شهرت است. که در جوان ها بیشتر خودش را نشان می دهد. یعنی من دنبال این هستم که مشهور شوم . حالا به هر هزینه ای به هر قیمتی. و به همین جهت است که یکی از ایده آل های بسیاری از آدمها این است که مدل بشوند یا خواننده و هنر پیشه بشوند. چون در اینگونه موارد شهرت درش را به روی من باز می کند و من را آنجا می برد.

۶ اگر در خانواده ای باشم که سیستم پدر و مادر من به مقدار زیادی من را با یک باید و نبایدهایی بزرگ کرده باشند من یک گرایشی پیدا می کنم به مهر طلبی. Love thirst. Love hunger. یعنی همانطور که عرض کردم تمام مدت درست مانند کودکی ام دنبال این هستم که مردم من را دوست داشته باشند. و دست به هر کاری می زنم. هرچیزی را تحمل می کنم برای اینکه مردم من را دوست داشته باشند. یا اینکه اگر در یک فرهنگ و جامعه ای باشم مانند ایران دنبال این هستم که بروم قربانی بشوم یا قربانی بکنم.
یعنی وارد سیستم های افراطی (بعدا می رسم) سیاسی و مذهبی بشوم که آخرش یا باید مرد یا باید کشت یا هر دو. یعنی حاضرم بروم بمب به خودم ببندم و خودم را منفجر کنم. یا حاضرم بروم یک کاری بکنم که به راحتی یک میلیون نفر صد هزار نفر یا هزار نفر را بکشم. به عنوان دشمن خودم. چرا؟ برای اینکه برای من مساله قربانی شدن و قربانی کردن یک مساله جدی می شود. و یک احتمال خیلی کوچکی هم وجود دارد که:

۷ بزنم به خل و مشنگی. یعنی تبدیل بشوم به یک آدمی که همه جوره هست. مثلا یک روز های خاصی از هفته مذهبی بشوم. شبها یک دفعه هیپی می شوم. دم صبح یکدفعه درویش می شود. ظهر که شد یک دفعه داوطلب می شود که برود کارهای اجتماعی بکند. یک آش شله قلمکاری درست می کنند که شما ترکیب هایش را برخی از اوقات در محیط های علمی و اجتماعی می بینید.

اولین قدم، عادت، مذهب، قیافه

اگر جوان بودم

اولین قدم، عادت، مذهب، قیافه و همرنگ جماعت شدن

1. اولین قدم

• چیز دیگری که من در دوره نوجوانی و جوانی مواظبش خواهم بود این است که یک واقعیت را می دانم و آن این است که موفقیت با اولین قدم آغاز می شود. من و شما باید بدانیم که موفقیت با اولین قدم شروع می شود. خوشبختی و انحراف با اولین قدم شروع می شود. متاسفانه بسیاری از ما فکر می کنیم موفقیت قدم آخری است که بر می داریم.

• خوشبختی قدم آخری است که بر می داریم. انحراف وقتی است که بیست سال است در یک کاری هستیم. ابدا.

شما فقط کافی است که وقتی به یک بزرگراهی می رسید که باید به سمت شمال یا شرق و غرب بروید اشتباه کنید. اولین فرمانی که می دهید تا آخر رفتید.

در زندگیتون اصلا خودتون را فریب ندهید که یکدفعه این کار را می کنم. حالا یک مورد اشکال نداره. و بعد هم مخصوصا نامش را بگذاریم تجربه. ابدا. برخی از کارها یکدفعه اش هم فاجعه است.

o اولا می دانیم برخی از اعتیاد ها هست مثل کوکایین که شما با یکبار، با یکبار می توانید معتاد بشوید. برخی از شما یک ظرفیت و زمینه ژنتیک دارید که با یک بار مشروب خوردن کارتان تمام است. برای اینکه بدن به گونه ای عمل می کند و انتظار دارد که باهاش رفتید.

بسیاری از اوقات یک اشتباه، پنج دقیقه، یک دقیقه اشتباه به عنوان یک مرد و یا به عنوان یک زن حامله می شوید یا یک کسی را حامله می کنید که تمام زندگیتون عوض خواهد شد. بنابراین اصلا بازی در نیاورید که یک بار و یک دفعه است. حالا عروسیه. حالا کنار دریاییم. حالا شب تولد برادرته. حالا شب عروسی خواهرته. نکنید. روزی که یک چیزی بد و غلط است به خاطر اینکه عروسی خواهر یا برادرتون است خوب نمی شود. علت اینکه این را خدمتتون عرض می کنم اینکه باید محکم سر این اصول ایستاد. و اصلا همانطور که شما هیچ وقت نمی گویید حالا یک بار هم بزرگراه را وارونه برویم که ببینیم چه می شه الهی به امید تو. ببینیم مردم می خندند یا نه. یک مقداری نگاه بکنیم به اینکه انحراف با اولین قدم است. و هرگز این فرصت و انتخاب را به خودتون ندهید به بهانه تجربه هیچ دلیلی ندارد که این کار ار بکنید.

2. عادت

• مساله بعدی این است که هیچ وقت خودتان را گرفتار عادت نکنید. عادت Habit درست عکس هوش است. هوش تعریفش هست تنوع در سازش.

• عادت یکسانی در سازش است. به میزانی که تعداد عادت های شما زیادتر است نشان دهنده این است که شما بیهوش ترید. بنابراین بیخودی بازی در نیاورید که من به این کار عادت کردم. این را دوست دارم یا باید اینجوری یا اونجوری باشد. اگر عادت بد و غلط است بیاندازید دور. بدتر از آن اعتیاد است. ولی همانطور که می دانید دو نوع اعتیاد داریم.

o یکی اعتیاد منفی داریم که همه می شناسیم. مشروب و مواد مخدر و قمار است که تکلیفش روشن است.

o اما متاسفانه یک خطری که شما را تهدید می کند و باید بشناسید اعتیاد به درس خواندن بیش از حد است. شما اگر بیش از اندازه درس می خوانید معتادید. فرقی با آدم هروئینی ندارید. اعتیاد به کار کردن بیش از حد است. یعنی من قرار است هفته ای هفتاد هشتاد ساعت کار بکنم. به هر دلیل و بهانه ای. کوتاه مدتی . در یک مراحلی تزتون را باید بگذرانید. تز دکتری تون اصلا شش ماه باید کار بکنید را میشود فهمید. اما من تمام عمرم آمدم به این دنیا حمالی کنم؟!

3. مذهب

• چسبیدن به خود خدا که ما آمدیم تو این دنیا و خدا ما را فرستاده اینجا و بنابراین باید برویم خدا را کمک بکنیم.
• خود او از عهده کارها بر نمی آید ما باید برویم کمکش تا به حال هم موفق نشده و یکدفعه ما موفقش می کنیم و بنابراین گرفتاریست در حالی که بعدا شاید برسم. او کارش خوب در نیامده. صدو بیست و چهار هزار پیغمبر …

4. قیافه

• قیافه یا چسبیدن به بدن و اندام. صبح تا غروب حواستان این باشد که موی سرتان چی شد. دماغه به چه صورتی در آمد. وزن کجا رفت. قد اینجوری شد. و می دانید اینها از یک حدی گذشت بیماریست.

شما برخی از اوقات یک قیافه هایی درست می کنید که قیافه های مثلا سگ پسندانه است. Anorexia. داری قربونتون برم. که وقتی در خیابان می روید سگها دنبالتان راه میافتند. علتش این هست که می بینند یک اسکلت داره میره امیدوارند این بریزه خوب بخورن دیگه. ماها قیافه مون همانطور که می دانید گربه پسندانه است. چرب و چیلی. گربه ها میان دنبال دنبه ای چربی ای چیزی. یک ذره مواظب اینها باشید.

• بنابراین من نمی توانم خودم را درگیر عادت های بد یا اعتیادات بد یا خوب بکنم. دورانش به سر آمده. خطی که در زندگی هست خط وسط و میانه است. یعنی آنجاست که به من و شما می تواند کمک بکند. بنابراین خوتان را درگیر نکنید و در این زمینه لطفا دنبال مد نرید قربونتون برم. نیمی از مدها بیماری است و زشت است و چندش آور است.

مد را ما در بحث Collective Behavior رفتار جمعی داریم و اصولا یکی از انحرافات و اشکالات اجتماعی است در بیشتر موارد. شما باید به من نشان بدهید که این مد زیباست. این مد مناسب و متناسب است. یعنی به صرف اینکه مد است. نگاه کنید این شلوارهای بگی که این بچه ها می پوشند. مخصوصا وقتی که میارن انقدر پایین که شرتشون از اون زیرش پیداست و بعد هم مجبورن اینجوری راه برن که اگر مستقیم راه برن میافته پایین. و بنابراین عقب عقب مثلا راه میرن. این حالا مدش کجاست؟!!

دلمون خوش است که این مد است و بعد هم خنده مون میگیره که این شلوارها اصلا بیاد بالا. خوب شما میتوانید با هزار جور بیماری و گرفتاری در این زمینه روبرو بشوید. بنابراین خودتان را اذیت نکنید. ماجرای تجربه را مطرح نکنید. بیخودی بحث محیط را نکنید که اینجا محیطش اینجوری است. این محیط وقتی است که انتخابی که کردید درست است.

5. همرنگ جماعت

• و بالاخره مساله همرنگ جماعت شو.

شما می دانید یکی از حرفهایی که در زبان فارسی است این است که خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو.

شعار علمی واقعی این است خواهی بشوی رسوا و سپس بدبخت شوی همرنگ جماعت شو. بنابراین بیخودی خودتان را همرنگ جماعت نکنید. جماعت را وقتی آدم همرنگش میشود که رنگش درست است.

شما می دانید که انسان تنها موجودی است که ابتدا به وجود می آید یعنی Existence و هستی پیدا می کند. و بعدا ماهیتش یعنی آنچه که هست، محتوایش را پیدا می کند. در حالی که وقتی شما به بقیه موجودات نگاه می کنیدابتدا ماهیتشان مشخص می شود و بعدا وجود پیدا می کنند. یعنی یک سگ ابتدا سگ است و بعدا به این دنیا می آید سگ می شود.

حیوانات برای اینکه به نوع تکمیل یا کامل خودشان تبدیل بشوند هیچ احتیاجی به هیچ آموزشی ندارند و در شرایط عادی و معمولی چیزی می شوند که می خواهند بشوند یا می توانند بشوند. چون آنکه می خواهند و می توانند در حقیقت مثل هم هست. به بیان دیگر وقتی که من و شما درباره موجودات دیگر صحبت می کنیم، آنها از آغاز تا پایان تکلیفشون مشخص است.

• بنابراین انسان باید انسان شدن را یاد بگیرد. یعنی انسان مانند یک مقدار عدد است که حالا میخواهد این عدد را چه جوری در بیاورد. یک مقدار حرف و کلمه است حالا می خواهد چگونه کلماتی بنویسد. یک خمیری است که حالا این خمیر چگونه می خواهد خودش را شکل و فرم بدهد. به همین جهت است که اگر شما با باور من مشکلی نداشته باشید اگر هم دارید عوضش کنید: انسان مخلوق خداست ولی خالق خودش است.

• یعنی من و شما خودمان را می سازیم. به بیان دیگر ما به این دنیا می آییم و آنچه که سرنوشت ماست Destiny باید آن را از سر نوشت و در سر نوشت. و الا از قبل چیزی آن را برای ما ننوشته. معنای این حرف این است که ما زندگی خودمان را می توانیم بسازیم.

معلوم است که در چهارچوب و محدوده ای هستیم که زندگی می کنیم. اگر پسر یا دختری هستیم در افریقا یا امریکا معلوم است که در این چهارچوب می توانیم عمل کنیم. و معلوم است که عامل ارثی و عامل محیطی نقش فوق العاده اصلی و اساسی دارد. ولی به هر حال در یک چهارچوبی من و شما یک حد و امکان آزادی ای را داریم. یک عده ای کمتر و یک عده ای بیشتر دارند. درست مثل اینکه در این هتل شما یک آزادی عملی دارید ولی به برخی از اتاق ها یا مراکز هتل نمی توانید بروید .

مهم این است که در آن حدی که شما آزادید که بر مبنای آن مسئولیت پیدا می کنید چه می کنید. بنابراین مهم است که این را بدانیم ما از قبل برایمان ننوشته اند که خوشبخت باشیم یا بدبخت. و اگر این باور را دارید لطفا بهش یک نگاهی مجددی بکنید. که فکر کنید سرنوشت شما نوشته شده با کی باید ازدواج کنید چه زمانی می میرید. یک همچین قاعده هایی نیست.

باور من این هست نظر من این هست که نیست و اگر یک روزی خواستید با من بحث و سوالی بکنید خدمتتان هستم که این توهم و تصور را نداشته باشید که از قبل نوشته اند شما با کی ازدواج می کنید. بچه تان چی می شه. چه زمانی می میرید. اگر اینگونه بود هم سوالات جدی تری مطرح می کرد.

همین پرسشهای اصولی و اساسی را مطرح می کرد چرا متوسط عمر مردم در طول تاریخ سه چهار پنج ساله یا هفت هشت ساله بوده حالا در امریکا هشتاد سال است و …

مثلث های زحمت ورحمت

• تناسخ هم مساله ای را حل نمی کند و صدها سوال هم به دنبال دارد.  علت این هست که ما به هر حال اینجاییم و قرار هست که زندگیمون را بسازیم. این زندگی را باید با مسئولیت ساخت.  یعنی واقع بینی Reality and fact و Responsibility .

• شما دو عامل برای سلامتی روانی Mental Health دارید. شما یک کسی را بیاورید و بگویید ده دقیقه وقت داری بگو این آدم سالم است یا بیمار است . در بیست دقیقه میشود فهمید سالم یا بیمار است. مهم این است با واقعیت چقدر کار دارد؟ و چه اندازه مسئولیت را متناسب می پذیرد؟ و اگر به آنجا برسم که این آدم آیا در زندگیش با زحمت روبرو می شود یا رحمت کافی است. علاوه بر واقعیت و مسئولیت،  اخلاق را بگذارد.

• یعنی مثلث رحمتی که من می شناسم Reality , Morality and Responsibility. و روزی که در این مثلث زندگی نمی کنیم وارد یک مثلث دیگری می شویم که مثلث زحمت و نکبت است.

افسردگی Depression , اضطراب Anxiety، خشم و عصبانیت . .Anger and Aggression اجتناب ناپذیر است. یعنی کسی که در مثلث رحمت زندگی نمی کند ناچار وارد مثلث دیگری میشود و آنجا گرفتاریش این است که با افسردگی و اضطراب و خشم روبروست و در چهل و پنج سالگی حتما کسی که با واقعیت و مسئولیت و اخلاق زندگی نمی کند، در مثلث زحمت و یا نکبت قرار خواهد گرفت.

• اینجا نکته ای که اهمیت دارد این است که با مسئولیت باید مواظب چند نکته باشید. بسیاری از ما مردم مسئول نیستیم. مشغولیم. We are Busy. We are not responsible.

یعنی خط اینها خیلی خط مشکلی است برخی از اوقات. مهم است که خودمان را مشغول نکنیم. برخی از شما در دانشگاه مشغولید . پنج سال است یک دوره دوساله یا چهار ساله را با مشغولیت دارید میگذرانید. مواظب آن باید بود.

• برخی از ما که در فرهنگ ما بسیار فراوان است دوست داریم حال قربانی Victim را داشته باشیم. ما مشغول و مسئول نیستیم مظلومیم. و چون در فرهنگ ما گفته شده که مظلوم کسی است که حق با اوست. مظلوم کسی است که خوب است. چون یک نتیجه گیری قیاسی کردیم که چون ظالم و ظلم بد است پس مظلوم خوب است، دوست داریم خودمان را مظلوم نشان بدهیم.  نه مظلوم باشید نه مشغول. بلکه مسئول باشید.

• دو خطر دیگر هم هست.  یکی اینکه حالت ملعون را داشته باشیم. فکر کنیم لعنت شده ایم. کثافتیم. آشغالیم. گناهکاریم.  و یکی مقتول. اصلا ما مرده ایم کار ما تمام است.

برخی دوستان می گویند که اصلا من نمیدونم از کجا شروع کنم . بنابراین بسیار مهم است که این را بدانیم.

 آدم منتظری نباشید. “انتظار” .Waiting. این حرف دکتر براندن خیلی درست است. هیچ کس نمی آید. nobody is coming . . من پلاک License Plate اتوموبیلم سالها این بود که من منتظر نیستم   ever-since I lost my hope, I feel much better

من باورم این هست که من منتظر نیستم و در زندگیتون منتظر نمانید. امیدوارم بهتون بر نخورد. نه از آسمان کسی بیرون می آید و نه از چاه. منتظر نمانید.

ما این نگاه انتظار را فقط به این دلیل داشتیم که به خودمان نگاه نکردیم و با خودمان نبودیم. و بنابراین امید من این است که توجه به این داشته باشیم که منتظر نمونیم.

اضطراب ونگرانی-پول

اگر جوان بودم

اضطراب و نگرانی – پول

1. اضطراب و نگرانی

•  مضطرب نمانید. این حالت اضطراب و نگرانی را رها کنید. ما پیش بینی می کنیم، پیش گیری می کنیم، آمادگی داریم. ولی این بسیار متفاوت است که من آدم مضطربی باشم و بعد هم معترض که من همیشه در حال گیر و درگیری هستم. Objection دارم.

چون خطری که در جوانی است این هست که :

به جای مسئول بودن “منتظر” باشید. 

به جای مسئول بودن “معترض” باشید.

  به جای مسئول بودن “مضطرب” باشید .

 بنابراین گرفتار بشوید.

• ما به آرزوهایمان نمی رسیم. ما به خواسته هایمان نمی رسیم. این را لطفا بپذیرید. ما به هدفهایمان می رسیم. Goal .

• هدف معنایش این هست که یک موضوعی یک واقعیتی یک محل و مکانی به درستی تعریف شده. شما چرا اینجا هستید؟ فقط به یک دلیل که آمدنتان به اینجا برایتان هدف شد. هیچ آدمی به آرزویش نمی رسد. هیچ آدمی به خواسته اش نمی رسد. آدم فقط به هدفهایش می رسد. هدف وقتی است که آن Goal را شما تعریف می کنید و آنجا می گذارید.

• برای رسیدن به این هدف شما نیاز به چیزی دارید به اسم استراتژی .

استراتژی یعنی سه چیز:
o نقشه Map یعنی همه راههای رسیدن به هدف.
o طرح و Plan یعنی انتخاب یک یا دو راه از راههایی که ما را به هدف می رساند.
o برنامه Program یعنی دادن زمان به طرح و Plan.

یعنی من و شما فقط به هدفی می رسیم که برایش استراتژی داریم (نقشه طرح برنامه) و آغاز کار و معلوم است و پایان کار. این لغت انجام کار در زبان فارسی یعنی انجام دادن و به آخر رساندن و خیلی هم روشن است که در زندگی آنجاست که آدم می تواند عمل کند .

• متوجه چند نکته باشید.

o یکی اینکه وقتی که یک چیزی برای شما هدف است، قرار است که هدف اول شما باشد. شما در زندگی می توانید هدف های مختلفی داشته باشید ولی هنوز به آن نرسیدید، چون هدف اول شما نیست.

o نکته دوم اینکه هدف را با وسیله اشتباه نکنید. بسیاری از چیزها همیشه باید هدف بمانند و برخی همیشه وسیله اند.

2. پول

• دو چیزی که دلم میخواهد توجهتان را به آن جلب کنم یکی پول است. پول وسیله است. اگر پول برای شما در زندگی به صورت هدف در آمده از پا در می آیید. پول وسیله ایست برای بهتر زندگی کردن. پول در حقیقت یک توانایی مصرف است Consumption . و این توانایی باید به صورت وسیله بماند. اگر هدف شد از پا در می آیید. حتی اگر میلیاردرید شما بدبخت و بیچاره و وامونده و حتی شکست خورده اید.

این نکته ایست که در بحث راجع به خوشبختی داشته ام و دلم می خواهد توجهتان را به آن جلب کنم.

پول باید به عنوان وسیله بماند و مخصوصا تاثیر جانبی و جنبی چیزیست که شما شدید و بودید. یعنی چی؟ اگر شما دانشمند شدید، آگاه شدید، دانا شدید، اگر شما هنر مند شدید، اگر شما توانایی خلق و ایجاد داشتید که با آن شما یک چیزی شدید، شما آدم دیگری هستید. تمام اجزا و سلول های شما یک موجود دیگری از شما ساخته.

حالا اگر پولی هم برسد که تاثیر جنبی و جانبی اش آن است که ارزش دارد و آن است که شما درحقیقت به صورت یک وسیله در آوردید. ولی اگر شما خودتان و زندگیتون و آسایش و آرامش و خوابتان را زیر پا گذاشتید برای در آوردن پول، شما همه چیزتان را باختید. بارها عرض کردم:

بسیارند مردمانی که خوابشان را می فروشند و اتاق خواب می خرند.
آدم هایی هستند که چشمشان را می فروشند و عینک می خرند.
آدمهایی هستند که پایشان را می فروشند و کفش می خرند.

معلوم است که یک چنین کاری اشتباه محض است.ولی بسیار شایع است.

ای بسا بیست سی درصد مردم واقعا خوابشان را می فروشند و اتاق خواب می خرند. بنابراین پول تاثیر جنبی و جانبی زندگی شما باشد. شما یک آدم آگاه دانایی بشوید و حالا به شما پول می دهند. تا اینکه به دنبال بروید. چون اولا کم به دست می آورید. و اگر به دست بیارید گرفتاریست. به همین جهت است که من یک بحثی دارم و خیلی هم در موردش جدی هستم که اگر شغل و حرفه ای دارید که آن را دوست دارید و این شغل و حرفه از شما آدم بهتر و برتری می سازد، شما در زندگیتون پول دار می شوید بدون اینکه حتی یک روز کار بکنید.

چون کاری که به معنی رنج کشیدن و درد بردن است را ندارید. ولی هم پول را دارید هم آنچه را که دوست داشتید انجام دادید.

بنابراین مبادا در زندگیتون بروید دنبال کاری که پول در بیاورید. بروید دنبال کاری که دوست دارید و درست می دانید. آن وقت است که صرفنظر از اینکه پول کم در بیاورید یا زیاد در بیارید زندگی را بردید. در حالی که اگر در زندگیتون بروید دنبال کاری که زیاد دوست ندارید هرروز باید به فکر این باشید که خدایا باز صبح بلند شدم باز باید این کار را بکنم. کی ظهر میشه کی شب میشه. خوشحالم چهارشنبه شد خوشحالم جمعه شد حالا دو روز آزادم و … زندگی را باختید برای اینکه خودتان را باختید. چون یادتان باشد که: آخرِ کار این شمایید که مهمید. نه آنچه که دارید.

بودن، شدن وموفقیت

اگر جوان بودم

بودن و شدن
موفقیت و پیروز شدن

• یک گرفتاری قرن ما این است که ما به جایِ بودن و شدن (نه اینکه قبلا جور دیگری بوده)، to be or to become تبدیل شدیم به to have یا داشتن.

در زندگی اگر دارید اهمیتی ندارد. این درست مثل این است که شما یک بیماری کشنده داشته باشید اما لباس شیک داشته باشید. چه اهمیتی دارد؟

من بارها این را با تمام وجودم حس کرده ام که خدمتتون عرض می کنم: پشت اتوموبیل دو هزار دلاری نشستم حتی هزار دلاری. پشت اتوموبیل ده و بیست هزار دلاری نشستم. مهم نود و پنج درصدش این بوده که من چه حالی داشتم. مهم این نبوده که کجا نشستم. مهم اصلا این نبوده. مخصوصاً وقتی پشت فرمان نشسته اید جاده و جلو اتوموبیل ها مثل هم هستند. نه اینکه اهمیت ندارد ولی اهمیتش دو درصد است. نود و پنج درصد نود و هشت درصدش این است که زمانی که شما پشت این فرمان نشستید چه حالی دارید. چه احساسی دارید و این مساله بودن شماست.

مساله، شدنِ شماست. نه مسالهِ داشتن .

اگر در زندگیتون دنبالِ داشتنید، همه چیز را باختید. حتی اگر به دنبال داشتنِ زنید یا شوهر، زندگی را باختید. اگر به دنبالِ داشتنِ فرزندید، زندگی را باختید.

• مهمش این است که شما می خواهید همسر باشید. به دنبال کسی هستید که با بودن او شما بتوانید خودتان را در آیینه وجود او ببینید. شما بتوانید با حضور و بودن او خودتون و او را در حال رشد و تکامل ببینید. خوشبختی را حس و احساس بکنید.

داشتنِ فرزند وقتی است که بتوانید با او کودکی کنید. با او نوجوانی و جوانی کنید. بتوانید بروید بالای سرش و فقط وقتی که خوابیده تماشایش کنید. از نگاهش، از لبخندش، از حالش، از راه رفتنش، آن احساس خوب را بکنید.

تا اینکه دلتان خوش باشد من سه یا چهار تا پسر دارم.. مادری بوده درب و داغون ولی حرفش این بوده که من چهار تا پسر موفق دارم. یک مقصودش از موفق این بوده که مثلا چهار تا پسر دارم که دکترند. مساله اینها موفقیت نیست اینها برنده بودن است.

موفقیت Success وقتی است که در چهارچوب سلامت روانی و خوشبختی باشد. روزی که mental and physical health را من دارم و خوشبختی happiness را دارم.

حالا چیزی را که دارم اسمش موفقیت است. در حالی که من اگر آمدم سلامت روانی را یا سلامت فیزیکی را یا خوشبختی ام را هزینه کردم و حالا چیزی دارم اسمش فقط برنده شدن است.

شما بیایید اعصاب خودتان را خورد کنید ، خودتان را با بیماری همراه کنید. شما بیایید پنج یا ده سال عمرتان را بر باد دهید، بعد چهارتا ساختمان داشته باشید.

شما برنده اید. شما پیروز شدید. اما شما موفق نیستید. این دو با هم بسیار متفاوتند.

You are Winner. You are Victorious. You are not a Successful Person

• بنابراین مطلبی که وجود دارد این هست که زندگی من خاطر آسوده باشد. که مساله بودن را با مساله داشتن اشتباه نمیکنم. و متاسفانه ما در فرهنگ هایی زندگی می کنیم از جمله فرهنگ امریکا که مساله داشتن انقدر وارد وجود ما شده که به جای اینکه بگوییم خوشحال بودم، میگوییم ایام خوشی داشتم.

کار این تظاهر به آنجا می رسد که برخی از اوقات در یک تولد یا نامزدی یا عروسی عکاس باید از ما بخواهد که بخندیم و نشان بدهیم که خوشحالیم در حالی که نیستیم . فقط هدف ما این است که پنج سال یا ده سال بعد عکس ها را ورق بزنیم و فکر کنیم آن روز خوشحال بودیم که نبودیم و ای بسا پشیمانیم از کاری که کردیم.

بنابراین دلم می خواهد توجهتون را به این نکته جلب کنم که مساله اصلی و اساسی بودن شماست.

مساله شدن شماست نه مساله داشتن، و مواظب آن باید بود.

هدف

اگر جوان بودم

هدف

• در موارد اصلی و اساسی، من و شما قرار است هدفی را که داریم سه جنبه داشته باشد:

o کوتاه مدتش یعنی دو روز تا دو ماه .
o میان مدتش دو ماه تا دو سال.
o بلند مدتش دو سال تا هفت سال.

• یعنی روزی که شما در باره موضوعات مهم و اساسی درگیر هستید، قرار هست که هدف کوتاه مدت میان مدت و بلند مدت داشته باشید. آن هدف است که من و شما می توانیم بهش برسیم و اگر در این زمینه اشتباه کنیم و گرفتاری داشته باشیم، حتما مسایل خاصی را خواهیم داشت.

• بهترین راه رسیدن به هدف به صورت ساده و عادیش این است که هر شب دو دقیقه در باره آنچه که می خواهید بهش برسید و هدف شماست تخیل و تصور کنید. یعنی Imagination and Visualization داشته باشید. هر اندازه عمیق تر و سنگین تر بهتر. یعنی فرض بفرمایید این دو دقیقه را می توانید به سه تا چهل ثانیه اختصاص بدهید. در سه زمینه. شغل. درس و ازدواجتان. آن پایان را مجسم کنید.

به بیان دیگر شما آن حال را باید در ذهن خودتان تخیل و تصور کنید. و دو دقیقه هم دم صبح. یعنی صبح به مجرد اینکه بیدار شدید باز خودتان را مجسم کنید که دارید میرید که مدرکتان را بگیرید.

یک چنین کاری بر اساس مطالعاتی که هم اکنون شده در حقیقت به نوعی فرمان به مغز شما می دهد و به گونه ای برنامه ریزی می کند که شما را آگاه و نا آگاه به آن سمت و سو می کشاند. یعنی شما حالا در آن مسیر و جهت حرکت می کنید. این چیزیست که کاملا نا آگاه است.

• آن سیستم در درون شروع می کند تغییرات و جابجایی ها و اولویتهای خودش را انجام دادن. بنابراین در زندگیتون هدف ها را مشخص کنید. و هدفها را با وسیله اشتباه نکنید. کوتاه مدت و میان مدت و بلند مدتش را داشته باشید.

• اما برای اینکه بتوانید خاطرتان را آسوده کنید که راه را به راحتی به آخر می رسانید:

کودک انسانی در میان پستانداران و در میان جانداران ضعیف ترین و زبون ترین موجودی است که به این دنیا می آید. بسیاری از حیوانات وقتی که به این دنیا می آیند در یک مدت کوتاهی به راحتی می توانند بروند زندگی کنند. جوجه ای از تخم در می آید میره دنبال زندگیش. اسبی به این دنیا می آید بیست دقیقه بعد می تواند زندگی کند. انسان یک موجودی است که دوران بلوغش پانزده سال طول می کشد و تازه میشود چیزی که در پانزده سالگی ما می بینیم. و در عین حال موجودی است که اگر از او مراقبت و مواظبت نکنند می میرد. پس بنابراین من و شما یک موجودی این چنین ضعیفیم.

متاسفانه دانش کنونی انسان به پدر و مادر اجازه نمی دهد که فرزندشان را به هشت سالگی یا به هجده سالگی به سلامت برسانند. هیچ پدر و مادری.

• ما همچنین آگاهی و علمی در دنیا نداریم که به پدر و مادری شما دو تا بچه سالم بدهید و بگویید اینها را برسان به هشت سالگی و هجده سالگی. تمام ما تصادفی و درب و داغون و به هم ریخته به هشت سالگی و بعدا هجده سالگی می رسیم. علتش این نیست که پدر و مادر من و شما عیب و ایراد دارند. علتش این هست که مشخصات انسانیست و عدم آگاهی دانش بشری برای اینکه بتواند انسان سالم بار بیاورد.

• بنابراین هیچ کس نیست که به هشت سالگی و هجده سالگی برسد و این آدمی که به هشت سالگی و هجده سالگی رسیده، له و لورده و درب و داغون نباشد. چنین چیزی ممکن نیست.

پس بنابراین من و شما یک وظیفه داریم. بعد از هجده سالگی برویم اشکالات و اشتباهات خودمان را حل کنیم. در حقیقت وجود من و شما را مثل اینکه انداختند روی یک بوته خار و اقلا ده بیست درصد جای بدن من و شما بسته به اینکه خارها کوچکند یا بزرگند یا بعضی ها سمی و کشنده اند در بدن من و شما رفته و احتیاج است که دانه دانه اینها را در بیاوریم.

امروز خوشبختانه دانش این کار را داریم. علتش هم این است که تمام گذشته من و شما هیچ جا وجود ندارد غیر از در مغز من و شما در یک جای کوچکی که حتی به اندازه یک نارنگی کمی بزرگتر از یک تخم مرغ پخش است و خوشبختانه دسترسی به این مغز یا ضمیر و ذهن Mind را امروز از نظر علمی داریم و میشود کارها را درست کرد.

• هیچ دلیلی ندارد که آسیب دو و چهار سالگیِ من، همه زندگی من را خراب کند. باور کنید دقیقا ماجرا مثل این هست که به پای من پنج تا میخ بزرگ کوبیدند و حالا من را فرستاده اند. من اگر بخواهم ورزش کنم. راه بروم. برقصم. هر کاری بخواهم بکنم گیر و گرفتارم. در حالی که امروز این دانش را داریم که این میخ ها را دربیاوریم و شما بتوانید حرکت کنید.

• بنابراین مساله کودکی را حل کنید.

شما نمی توانید وارد مرحله جوانی و بزرگسالی بشوید بدون اینکه آسیب کودکی را حل کرده باشید. تمام عمرتان با آن میخ با آن خار با آن گرفتاری باید زندگی کنید و بعد از آن هم انسان یک موجودی است که از نظر روانی به نظر من هفته ای یک دفعه کثیف می شود و کار تراپی یا روان درمانی در حقیقت حمام روانی است. این هفته ای یک روز را احتیاج داریم. به میزانی که شما سالم ترید به این احتیاج بیشتری دارید. و به میزانی که شما بیمارترید این احتیاج را حس و احساس نمی کنید و گرفتارتر می شوید.

به همین جهت است که شرط سلامت روانی در بسیاری از موارد درک این واقعیت است که من به کمک احتیاج دارم و به میزانی که خودتان را بی نیاز می بینید بیمارترید. و به میزانی که خودتان را در این زمینه محتاج می بینید سالمترید. بنابراین من قرار است مسایل و مشکلات کودکی ام را حل کنم و گرنه گرفتار خواهم بود.

• من وشما اصولا موجودی هستیم که در زندان متولد می شویم.
در شکم مادر در زندانیم.
به زندان این جهان می آییم
همچنان گرفتار زندان تاریخیم.
زندان فرهنگ و تمدن هستیم Culture and Civilization.
زندان خانواده ایم Family .
زندان دوران کودکی هستیم Childhood.
و زندانی همه حوادث و اتفاقات بد دور و برمون هستیم.
حتی تماشای یک فیلم در یک سینما یا در تلویزیون شرایط و وضعیتی را برای ما به وجود می آورد که ما را به هم می ریزد.

• مساله اصلی و اساسی که من شما داریم این است که باید یک کوششی در جهت رهایی خودمان از این زندان ها بکنیم. من و شما قرار هست که از زندان ها خودمان را آزاد کنیم. انسان موجودی است که در زندان متولد می شود و در زندان زندگی می کند. مهم آزادی است. مهم این است که خودمان را آزاد کنیم. بنابراین این همان چیزیست که به عنوان Freedom From “آزادی از” شرط اصلی و اساسی انسانیت است تا اینکه من و شما را برای آزادی “در” و “برای” Freedom In and Freedom For در زندگی آماده کند و الا گرفتار خواهیم بود.

• علت اینکه عرض می کنم زندانی معلوم است یعنی چه. یعنی شما باورهایی دارید، اعتقاداتی دارید، رفتاری دارید، حالاتی دارید، که بر می گردد به فرهنگ ایران. برمی گردد به آنچه که در خانواده تان بوده. بر می گردد به توصیه هایی که پدر و مادر اینجا و آنجا کرده اند. و اینها شما را گیر انداخته و گرفتار کرده و از پا در می آورد. بنابراین من و شما اگر خودمان را آزاد نکنیم از پا در خواهیم آمد. به همین جهت است که یک توصیه ای دارم . گرچه ممکن است برخی از دوستان روانشناس با آن موافق نباشند و آن این است که آزمون هایی که هم اکنون وجود دارد را انجام بدهید.

o اولا تکلیف هوشتان را مشخص کنید که بهره هوشی تون کجاست. خیلی پدر مادرتون گفتند باهوشید ولی نیستید. خودتونم می دانید و بعد هم علت اینکه آنها این حرف را می زنند این است که خودشان چندان هوشی ندارند که آن را بدانند و این را ارثیه به شما ندادند.

o تست شخصیتی یک تستی است به نام MMPI . به نظر من گرفتنش کمک می کند. برای اینکه یک تصویری به شما می دهد که شما که هستید و چه هستید. هم ده اختلالات شخصیتی personality disorder را نشان می دهد و هم یک مقدار گرایشهای دیگر را از افسردگی و اضطراب و وسواس و حالات دیگر را که به شما کمک میکند.

o یکی آن تستی که به عنوان تست Vocational هست که استعداد و توانایی های شما را هم در تحصیل و هم در کار نشان می دهد. این تستها در حقیقت درست مانند یک آزمایش است که ماجرای کلسترول و قند خون من را مشخص می کند و اگر به آن توجه نکنم می تواند من را گرفتار بکند و از پا در بیاورد.

نظام باورها واعتقادات

اگر جوان بودم

نظام باورها و اعتقادات

جهان بینی – احساسات – عواطف – آرمان و ایدئولوژی

• در نظام باورها و اعتقادات، من قرار است یک نگاهی به جهان بینی و احساسات و عواطفم بکنم. بگذارید یک توضیح کوچکی در این زمینه عرض کنم.

– بچه از وقت تولد تا یک سالگی با حس زندگی می کند Sense  و با چشم با گوش.

– بچه در سن چهار و هفت ماهگی مساله مهمش غذایش است. خوابش است. نظافتش است. بازی ایست .همه چیز حسی است. محسوس و ملموس است .

– بین یک تا هفت سالگی علاوه بر این حس که رشد می کند، دو چیز دیگر هم سروکله اش پیدا میشود:

o یکی هوش است Intelligence
o یکی تخیل و تصورات است Visualization Imagination and.

بنابراین من و شما حالا علاوه بر حس Sense با هوش و تخیل و تصور هم هستیم. لطفا دقت کنید. پس ما الان چی داریم. حس داریم، هوش داریم، و تخیل.

اما دو نتیجه از آن می گیرم:

o یکی جهان بینی و باورهای من است Philosophy. Outlook. Believe system. همه اینها را همین جا درستش می کنم. مادرم خوب است. همسایه ام بد است. دین من خوب است. یعنی این نظام باورها و اعتقادات من را درست می کند.

o دوم احساسات و عواطف و هیجانات من. My Feeling and Emotion.   بنابراین من و شما در هفت سالگی چه می کنیم؟ با حس و هوش و تخیل دو سیستم را درست می کنیم:

نظام باورها و اعتقادات و احساسات و عواطف.

• خوب تکلیف روشن است. تقریبا بیش از نود درصدش غلط است و بد. حتی مضر و خطرناک . بنابراین من و شما قرار است دو کار بکنیم . در بزرگسالی یکی احساسات و عواطف خودمان را چک کنیم. برای اینکه این احساسات و عواطف دو نوعند :

  احساسات خوب داریم. شادی داریم. امیدواری داریم.  غم داریم و ناامیدی.

  متاسفانه بسیاری از ما به دلیل آن آسیب ها که خوردیم ، مسایل و مشکلات بسیار جدی سر احساسات و عواطف داریم.

غمگینیم. خشمگینیم. ناامیدیم. حسودیم. بدجنسیم. کینه توزیم. و اینها به صورتی در وجود ما جا افتاده که ما آنها را تعقیب می کنیم. بدون اینکه متوجه باشیم.

بنابراین من قرار است احساسات و عواطفم را چک کنم و از آن حال غم به شادی بیاورمش . از آن اضطراب به آرامش بیارمش. و این کار کاملا شدنی است. کاملا شدنی است.

 دوم، تمام جهان بینی و نظام باورها و اعتقاداتم را چک کنم .

چون شما به من بگویید که یک بچه سه یا پنج ساله، تصمیمی که درباره جهان و روابط انسانی می گیرد،

تا چه اندازه می تواند به واقعیت و حقیقت نزدیک باشد؟ تقریباً هیچی.

حتی اگر شما برگردید به من بگویید که من از چهار یا هفت یا هشت سالگیم دلم میخواست دکتر یا مهندس بشوم، من اصلا خوشحال نمی شوم. علتش هم بسیار روشن است. برای اینکه شما در دو سه یا پنج ساگی بر اساس اطلاعات بسیار کم ناقص عجیب و غریبی تصمیم به اینها گرفتید. کی میگه این تصمیمی که در آن زمان گرفتید تصمیم درست و خوبی است. به هیچ وجه. به همین جهت است که من حتی ترجیح می دهم کسی را که برگردد بگوید که من با وجودی که سال دوم کالج هستم هنوز در خصوص رسته تحصیلیم مساله و سوال دارم.

معنایش این نیست که آدم وسواسی مضطرب indecisive هستم. چون آن یک بیماری و گرفتاری دیگریست. معنایش این هست که صبر کردم در آخرین لحظه تصمیم بگیرم.

شما اگر در سه یا پنج سالگی تصمیمتان را برای زندگی گرفتید برای اینکه امریکا زندگی کنید یا ایران. ازدواج بکنید یا نکنید. چه جور زن یا مردی را در زندگیتون داشته باشید. چگونه می توانید حتی یک آن فکر کنید که این تصمیم درست است. بنابراین روزی که یک کسی به من میگوید من از بچگیم دلم می خواست چنین یا چنان بشوم و حالا شدم. من را هیچ وقت خوشحال نمیکند و درست برعکس فکر می کنم که یک آدمی به دنبال یک چیزی راه افتاده که به صورت عادت به صورت اعتیاد به صورت بیماری سراغش بوده، در حالی که اگر در بزرگسالی شما این تجدید نظر را بکنید و بعدا به این نتیجه برسید که این را می خواهید یا نمی خواهید موضوع و مساله چیز دیگریست.

• بنابراین جهان بینی و نظام باورها و اعتقاداتتان را قرار است شما چک کنید.

  در اینجاست که چند نکته را مایلم خدمتتون عرض کنم: خطری که به شدت تهدیدتون می کند این است که گرفتار ایدئولوزی Ideology بشوید. در حالی که شما به عنوان یک انسان قرار هست که دنبال Ideal و آرمان خواهی بروید.

• تفاوت آرمان با ایدئولوژی در چیست؟

 آرمان یعنی یک مجموعه ای یک سیستمی از همه چیزهای خوب درست هماهنگ مرتبط وابسته به هم که موجب رشد است. موجب خوشبختی است. موجب سلامت روانی است. موجب امنیت و آرامش و صلح و دوستی در سراسر جهان است.

شما آدم آرمان خواهی هستید. شما آدمی هستید که همه چیزهای خوب جهان را جمع کردید. همه چیزهای خوب جهان را باور دارید به صورت یک مجموعه ای در آوردید و در این مجموعه و چهارچوب دارید عمل و زندگی می کنید. بنابراین شما آرمان خواهید

یا کسی هستید که به دنبال Ideal ها حرکت می کند و آماده اید که روی آن تجدید نظر کنید.چیزی که غلط است را بریزید دور. آن را با چیز درست جابجا کنید. تصحیحش کنید. دقیق ترش کنید. عمیق ترش کنید. سنگین ترش کنید. اسم این هست آرمان خواهی.

  در حالی که وقتی شما صحبت از ایدئولوژی می کنید یعنی یک مجموعه ای از همه چیزهای خوب و بد. یعنی من آمدم یک مجموعه ای را پذیرفتم و اینها را سرهم کردم و جمع کردم . یعنی درست مثل اینکه من به شما یک مرغی بدهم و به شما بگم این مرغ را بپزید و بخورید. شما یک راهش این هست که همه چیزهای اضافه این مرغ را بریزید دور و تنها چیزی را بخورید که هم خوب است و هم خوشمزه و هم با بدن شما آنچنان سازگاری ای دارد که گرسنگی شما را رفع می کند و به شما اجازه رشد می دهد. در حالی که شما یک راه دیگری پیدا کنید. تمام مرغ را بخورید. یعنی از پرش را از نوکش را از پایش را حتی از مواد فاسد درونی اش. روزی که شما آمدید یک مرغی را اینگونه خوردید خودتان می دانید که چه بلایی بر سرتان می آید. تمنا می کنم دقت کنید تمام ایدئولوزی های جهان اینچنین اند.

مارکسیست همین گرفتاری را دارد. کومونیست همین گرفتاری را دارد.  کپیتالیست امروز با بحران مواجه شده. باورها و اعتقادات مذهبی همین است.

  به همین جهت است که همه مذاهب ایدئولوزی است.  یعنی یک مجموعه ای را جمع کردند که حتی خود شما به عنوان کسی که باور دارید و پیرو هستید می دانید که اینجا و آنجایش ایراد و عیب دارد که پنهانش می کنید تفسیرش می کنید. تعبیرش می کنید. میگید این مال گذشته است. مال آن زمان است. مال این دنیا نیست و چیزهای عجیب و غریب.

بانوی ارجمندی در انجمن همبستگی مشاغل وقتی که بحث درباره برابری زن و مرد شد و اینکه ازدواج بین یک زن و مرد است  حرفشون این بود که در گذشته چون تعداد زن چهار برابر مرد بوده، پس بنابراین گفته اند شما می تونید چهار تا زن بگیرید. اولا هرگز چنین نبوده. مطالعات مردم شناسی نشان می دهد که به دلیل قانون اعداد بزرگی که در مساله تولید مثل هست همه جای جهان جمعیت زن و مردش با هم مساوی بودن. ولی شما نگاه کنید که ما برای توجیه این مساله که می شود  چهار تا زن را گرفت برویم وارد حرفی بشویم که اصلا واقعیت ندارد. در حالی که خودمون می دونیم غلط است.

  روزی که بحث ایدئولوزی است گرفتاری و اشکال کار این است که شما می آیید و می دانید یک مطلبی غلط است شروع می کنید با تفسیر و تعبیر کردن و به گذشته ربط دادن و یک چیزی ازش در آوردن. لغتش را عوض کردن. از این بازیهای عجیب و غریبی که می دانیم در آوردن. و اینجا دقیقا گرفتاریست.

  من در زندگیم به دنبال Ideal هستم به دنبال ایدئولوژی نیستم. برای اینکه دوران ایدئولوژی به سر آمده. قرن نوزدهم تمام  ایدئولوزی های جهان را آمدند والایش و پالایش دادند و تحویل ما دادند. قرن بیستم تمام این ایدئولوژی ها به صحنه آزمون کشیده شد و همه غلط و مزاحم و مضر بودنشان ثابت شد. حالا هنوز من وشما به دنبال ایدئولوزی هستیم؟!

  هنوز یک عده ای از ما کوشش می کنیم که توجیه کنیم اگر این بحران کنونی را که در سیستم اقتصادی کپیتالیستی دنیا می بینیم که نتیجه نظامی است که مبتنی بر ظلم است. مبتنی بر این هست که آدم فقیر را فقیرتر و آدم غنی را غنی تر  می کند و بازی ای که سیستم بانکی در آورده که دروغی است.

زیرا آمدند یک چیزی درست کردند به اسم پول که آدمها بدون اینکه کار بکنند پول در بیاورند. در حالی که دیگران باید کار بکنند و بدهند به این کسانی که هیچ کاری نکردند و نامش را جهان سرمایه داری گذاشتند. کار را به آنجا رساندند که به یک آدم به خاطر یک ساعت کار حتی دو دلار یک دلار می دهند. یادتان باشد که یک میلیارد مردم دنیا روزی یک دلار درآمدشان است! و بعد آدمهایی هستند که در هر روز بیش از یک میلیون دلار حقوق می گیرند. اینها نشان دهنده یک نظامی است که تکلیفش مشخص است اساسش کجاست.

o بنابراین اگر جوانید خودتان را درگیر ایدئولوزی نکنید. دوران ایدئولوژی به سر آمده .  ما دوران آرمان خواهی می خواهیم. یک مجموعه ای که همه چیزش درست باشد تا بتواند به ما کمک کند.  یک گرفتاری بزرگی دور و بر شماست و متاسفانه فراوان شما می توانید از مردم بشنویدش و آن مساله این است که ما به زودیبا دنیایی روبرو می شویم که خراب می شود و بعد خوب می شود. و یک جوری حرف می زنند مثل اینکه تاریخ تکامل انسان که اقلا پانصد میلیون سال طول کشیده و این آخرش ده میلیون سال طول کشیده و یک مسیر عجیب و غریبی طی کرده حالا آخر کارش یک برنامه ای هست که ته اش را درست کند. خوب اگر یک کسی می خواست این سیستم را درست کند که از اول درستش می کرد.

حالا یک دفعه فرض را بر این بگیریم که تنها راهی که دنیا خوب بشود این است که دنیا خراب بشود و بعد از اینکه دنیا خراب شد و از هفت میلیارد مردم دنیا دو سه میلیاردشان مردند بعد یک دفعه بشر متوجه بشود که حالا می خواهیم خوب بشویم.

  دوران این بحثها به سر آمده.  انسان اگر دو ملیون سه ملیونش از بین برود تازه آن چهار میلیون بقیه را به دست خودش می کشد و از پا در می آورد. انسان یک چنین نتیجه و تجربه ای را نخواهد داشت. بنابراین یک فرض اینچنین نگیرید  دنیا تمام میشود! یا به زودی یک اتفاقی از آسمان یا از زمین می افتد و همه مسایل دنیا حل می شود. این باورها شما را ازپا در می آورد.

این نشان دهنده این هست که کجا در زندگی گیر کرده اید و گرفتارید.

اخلاق – دین و سیاست و فلسفه

اگر جوان بودم

اخلاق Morality
دین و سیاست و فلسفه
ورزش و موسیقی

مساله اخلاق در تاریخ چهار تا بوده و امروز پنجمی به آن اضافه شده.

• اول عدالت و انصاف Justice & Fairness .
• دوم واقعیت و حقیقت Reality & Truth .
• سوم رهایی و آزادی Liberty & Freedom .
• چهارم محبت و عشق Kindness & Love.
• پنجم حرمت و حیثیت Honor, Prestige & Esteem .

• این پنج اصل قرار است که همیشه به عنوان باید و برخی از اوقات تنها باید زندگی تلقی بشود و همه رفتار و اعمال و گفتار ما بر مبنای آن و متوجه با آن باشد.

• مطلبی که وجود داره این هست که من و شما انسانیم و کالا نیستیم. We are human being. و این مسئله رو بپذیریم.  چون متاسفانه بسیاری از ما خودمون رو کالا مبینیم و در نتیجه وقتی خودمون رو کالا میبینیم دیگران رو هم کالا میبینیم. نتیجتا کالا با بالا رفتن سن خراب میشه. یه موی سپید پیدا بشه دیگه به درد نمیخوره . یه چروک اومد دیگه تموم شد.

حتی برخی از اوقات اگر روز تولدمون باشه و شمعها رو فوت کنیم فکر میکنیم که تموم شد! شما کالا و شی نیستید. و این تجدید نظر در ذهنتون بسیار مهم است و به دیگران هم اینجوری نگاه نکنید. چون روزی که شما به من به عنوان کالا و شی نگاه میکنید مطمئن باشید که به خودتون هم اینجوری نگاه میکنن. و مطمئن باشید که درست مثل این است که پذیرفتید هیچ کس نیستید و هیچ چیز نیستید. و کار تمام است.

• دومش که کنارش است اینه که من و شما هدفیم. من و شما وسیله نیستیم. هیچ وقت هیچ آدمی نمیتونه وسیله برای شما باشه. الان شما میبینید متاسفانه برخی از اوقات، باعث تاسف است، آدمهایی میخوان از ایران بیان بیرون. فکر میکنند پس بنابراین باید این کارو با ازدواج بکنن. در حقیقت سراغ هواپیما برای اومدن به امریکا یا اگر البته هواپیما نبود و جاده بود سوار خر جاده بودن که بیان امریکا. در حقیقت ما داریم آدمها را وسیله میکنیم برای هدفهای خودمون.

o برخی از اوقات شما میرید با یک کسی ازدواج می کنید که خرجتون رو بده. بهتون بر نخوره: من نمیتونستم درس بخونم . تو خونه پدری و مادریم نمیتونستم درس بخونم. حالا شرط اول من برای ازدواج اینه که ادامه تحصیل بدم. نه اینکه اشکال داره درس بخونید. نه اینکه اشکال داره برنامه داشته باشید. ولی شما باید بدونید چی کار میکنید . غالب اوقات بعد از اینکه رفتید درستون رو خوندید یا به جایی رسیدید دیگه فکر میکنید که خوب این دیگه به درد من نمیخوره. آن زمانی که من دیپلم بودم به عنوان زن و شوهر به درد من میخورد. اما الان که من دکتر شدم که دیگه این به دردم نمیخوره.  در حقیقت شما آدمها رو وسیله کردید. تو زندگیتون نه وسیله کسی بشید و نه کسی رو وسیله کنید.

o اگر دارید از انسان به عنوان خر و یابو استفاده میکنید مطمئن باشید که این خر و یابو حتما آخر شب میره به طویله و شما رو هم میبره با خودش به طویله و اونجا بقیه خرها و یابوها شب خوبی با شما خواهند داشت. چون بسیاری از ما دلمون خوشه که یه خری برای سواری پیدا کردیم. ولی این میره به طویله. تو زندگیتون نه خر باشید نه خر سوار. تو جاده باشید.

o تو زندگیتون نه طلبکار باشید نه بدهکار. بیحساب باشید. چون یک گرفتاری بزرگی است والا سخت میتونید باهاش مسئله داشته باشید.

o تو زندگی اگر شما هدف داشته باشید ، جهت پیدا میکنید. یعنی وقتی هدف دارم جهت پیدا میکنم. Direction.  اگر جهت و هدف دارید و اعتماد به نفس و حرمت نفستون درسته و اون مسائلی که قبلا عرض کردم یعنی مثلث رحمت (واقعیت، مسئولیت، اخلاق) سر جاش است. شما دو چیز دیگه پیدا میکنید که درست مثل پدر و مادری که در اثر ارتباط فرزندی به وجود میارن دو چیز دیگه پیدا میکنید : یکی مقصود است purpose و دیگری معنی است meaning.

o مطالعات علمی ٬ مخصوصا بعد از مطالعات دکتر فرانکل که در کوره های آتش سوزی آلمان براساس تجربه ای که داشت به یک نتیجه گیری عجیب و غریبی رسید،

انسان فقط وقتی زنده میمانه و زندگی میکنه و خوشبخت میتونه بشه و سالم میتونه باشه که در زندگیش هدف، مقصود و معنایی داشته باشه.

این هدف و مقصود و معنا اتفاقا یکی از بهترین جلوه هاش در ازدواج است و بعدا صاحب فرزند شدن. به بیان دیگر من و شما قرار است در زندگیمون جهت و هدف و معنی و مقصود داشته باشیم. نه اینکه برای خودمون بتراشیم. روزی که بقیه شرایط درست باشه برامون زندگی معنا پیدا میکنه.

حسن کار این است که وقتی به یک چنین جایی رسیدید دیگه مسئله مرگ و زندگی براتون اهمیتی نداره. یعنی شما نگران مرگ نخواهید بود. فقط آدماهایی از مرگ میترسن که از زندگی میترسن. وقتی شما در زندگی بگید که : من نگران مرگ خودم یا عزیزانم هستم یک پیامی رو به من دادید : که نه از زندگی خودم راضی ام نه از زندگی عزیزانم. بازی و بهانه است. و نشون میده که مسئله و مشکل شما کجاست. چون زندگی رو باختید و چون در زندگیتون آنچه که میتونستید بشید و میخواستید بشید نشدید پس حالا نگران مردنید. چون درست مثل آدمی است که کارش رو تمام نکرده. به همین جهت است که پدران و مادرانی که از مرگ نمیترسن فرزندانشون از زندگی نمیترسن به خاطر اینکه پدر و مادر خوب زنگی کردند.

نتیجتا تو زندگی مهم اینه که من و شما جهت و هدف و مقصود و معنی پیدا کنیم. Direction, goal, meaning, purpose.  اگر یه همچین کاری پیدا کردیم کارمون درسته. اگر نه سه خطر در جوانی شما را تهدید میکنه که مواظبش باشید. سه چیزی که خوبند ولی در جوانی میتونن خطر ناک باشن:

• اولش مذهب است. مذهب خوبه سر جای خودش.

برخی از تعاریفی که شما یا آدمها برای مذهب دارن بسیار ویرانگر است همانطور که ممکن است تعاریفی باشه که مبتنی بر علم و عشق درست است ولی نود درصد مردم دنیا مذهبشون بر اساس جهل است و ترس.

به میزانی که نادان ترند و به میزانی که وحشت زده تر هستند مذهبی ترند. این رو همه جای دنیا میشه دید و در همه تاریخ هم میشه دید. اما نکته و مطلب من این نیست. خطری که در جوانی وجود داره مذهب است. علتش هم این است که مذهب یک آمادگی برای سیاه و سفید و مطلق گرایی داره و خطر جوان به دلیل ویژگیهای روانیش اینه که در اون چاه بیافته.

مذهب رو پدر و مادر بر اساس باورهاشون به طریق درست تا دوازده سالگی میتونن به بچه بدن. شما بعد از بیست و دو یا بعد از مرحله بیست و شش یا سی میتونید به دنبالش برید. اما بین دوازده تا بیست و دو و بین دوازده تا بیست و شش مذهب میتونه بسیار خطرناک باشه. یعنی شما رو به افراط و تفریط هایی میبره که جهانی رو سیاه و سفید و به زودی همه جهان برای شما سیاه میشه و به همین جهت است که در این جهان سیاه مایل به کشتن و نابود کردن خودتون و دیگران میشید. برای اینکه فکر میکنید که این تنها راه روشن کردن جهان است. و تمام داستان شهادت از همین جا میاد. و به همین جهت است که چه نگاه کنید به سربازان امریکایی که در عراق کشته میشدن و چه نگاه کیند به همه کشته شدگان در همه زمینه ها بیش از نود و پنج درصدشون سنشون بین هجده است تا بیست و شش.

علتش هم این است که این سنی است که آدم میتونه به راحتی فریب بخورد. و گرفتار بشه. حالا عرض خواهم کرد دو مورد دیگرش رو. اما شما قرار است که درباره آنچه که باور و اعتقاد مذهبی خودتون است به درستی بدونید. یعنی شما باید بدونید این باورهای شما از کجا آمده. بنابراین باید که منابع اصلی و اساسی باور و اعتقادتون و یا اگر باوری دارید به کتاب آسمانیتون مراجعه کنید و دقیق و درست اون رو بخونید.

o دوم : قرار است از بقیه ادیانی که دور و بر خودتون میشناسید و باهاشون در ارتباطید خبر داشته باشید. شما باید بدونید اگر فرض کینم یک مسلمانید، یک یهودی باورش چه هست و اگر یهودی هستید یک مسلمان باورش چه هست. این کتابها رو باید خوند. برای اینکه اینها کتابهایی هست که آدمها به آنها باور دارن و به مقدار زیادی بر مبنایش عمل کردند یا میکنند یا آرزوها و هدفهایی در آن چهارچوب دارند و شما با این آدمها دارید زندگی میکنید. مثل اینکه من باید زبان شما رو بدونم. من باید زبان ذهن شما رو هم بدونم.

به همین جهت است که شرکت در برنامه های اونها هم ضروری است که آدم بدونه چه خبره. یعنی بدونید که در این مراکز مذهبی چه میگن و چه گفتگویی هست. و شناخت اونها مهم است. نه بحث کردن. نه اثبات و رد. ابدا. شناخت. o این شناخت و این آگاهی ضروری و اساسی است. ولی اگر خودتون رو رها کنید و به خودتون اجازه بدید سخت میتونید گرفتار بشید.

• دومش سیاست است.

که خوشبختانه اینجا الان کم است. در ایران متاسفانه این اواخر این ترکیب سیاست و مذهب رو ما داشتیم. اگر در محیط علمی و دانشکاهی بودید، قبل از انقلاب شما میتونستید ببینید چطور این دو باهم گره خورده اند و مخصوصا برخی از ادیان که پایه های سیاسی دارند.

o سیاست مال دوره جوانی نیست. اولا سیاست دو معنا داره:  یکی مدیریت است که جنبه انسانی و اخلاقی داره و دیگری فریب و حقه بازی و استعمار و استثمار است که بیش از نودو پنج درصد سیاست دنیا رو گرفته که هرچه ازش دورتر باشید بهتر است. اینکه شما علم سیاست رو بدونید، فلسفه سیاست رو بدونید، فن سیاست رو بدونید بسیار مفید است ولی اینکه درگیر فعالیتهای سیاسی بشید مگر اینکه دقیقا میدونید دارید چه کار میکنید و مطمئن باشید که قربانی نمیکنید و قربانی نمیشید اشکالی نداره. و الا سیاست میتونه شما رو بسیار گرفتار کنه.

• سومش فلسفه است. Philosophy.

فلسفه یک جهان بینی است. ولی برای جوان خطرناک است. در سن جوانی ۱۸ تا ۲۶ شما رو میتونه گرفتار کنه. مخصوصا بعد از فلسفه مارکسیسم به نوعی جبر تاریخ و دترمینیسم رو مطرح میکرد. آنتی تزی که در اروپا و بعدا امریکا پیدا شد. فلسفه اگزیستانسیالیسم است. که به نظر من فلسفه ایست با تمام اجزای چندگانه اش یه فلسفه انحرافی کوتاه مدتی است که به جایی هم نخواهد رسید. اما متاسفنه در بسیاری از زمینه ها ی فکری و ذهنی دنیا غالب است و این میتونه کار دستتون بده. برای اینکه اساسش بر یک توهم آزادی است که معنا نداره و دوم نبودن هیچ ملاک. یعنی criteria & Standard . و این بسیار خطر ناک است.

o به همین جهت است که در حالی که فلسفه مذهب و سیاست خوب است این از آن دوره جوانی نیست. و اگر شما نگاه کنید به تاریخ جوامع و یا حتی نگاه کنید به آنچه که در کشور خود ما اتفاق افتاد و حتی بریم سراغ دوستانی که مقارن انقلاب ایران درگیر مسئله انقلاب بودن،٬کمی قبلش و کمی بعدش، خواهید دید که از صدتای اونها اگر کمی واقع بین باشن که بیشترشون هستن، نود و نه تاشون از این درگیری سیاسی فلسفی و مذهبی خودشون بسیار بسیار پشیمانند.

اما خواندن کتابهای فلاسفه بزرگ به صورت کلی یا تاریخ فلسفه رو به صورت کلی اون هم بعد از بیست و شش سالگی حتما توصیه میکنم ولی قبل از اون رو خیلی بهش خوش بین نیستم. مخصوصا وقتی که زمینه ها و مایه های مختلفی داریم که میتونیم به خاطرش گرفتار بشیم.

• مطلب دیگری که اینجا وجود داره این هست که من و شما به جای فلسفه و مذهب و سیاست در مقابلمون در حقیقت دو چیز دیگه داریم یکی علم است که اصالتش. اصل بودنش . واقعی بودنش . مفید بودنش . درست بودنش. خوب بودنش قطعی و مسلم است.

اصلا این شرف انسانی است وقتی که مبتنی بر عقل است و وقتی که مبتنی بر اخلاق است بنابراین کار من و شما کار علم است. به همین جهت است که اگر شما به من صد جلد کتاب بدید یکی از اینها اگر کتاب علمی باشه اون رو انتخاب میکنم و اگر به من صد جلد کتاب غیر علمی بدید معمولا اگر دلیلی برای خوندنش باشه فقط از سر کنجکاوی برای دانستن است ولی هدف دیگری درش دارم و وقتم و عمرم رو صرف کار غیر علمی نمیکنم.

• این چیزی است که آگاهی است. این چیزی است که دانایی است. این چیزی است که با این دانایی و آگاهی با خودش توانایی میاره و همونطور که عرض کردم به دلیل اینکه اگر به اخلاق و انسانیت مرتبطش کنیم شما بیشترین و بهترین رو پیدا کرده اید. در حقیقت درست مانند این است که در تاریکی مطلق و در سرمای مطلق شما خورشید رو پیدا کردید.

معناش این نیست که علم همه چیز است. ولی معناش این است که در جهان طبیعت اصل است. و اساس اونجاست که باید حرکت کنه.

• دومش هنر است. هنر به مفهوم عمیق خودش. به مفهمومی که با جوهر هنری همراه است
به همین جهت است که قرار این است که شما در کار هنری حتما درگیر بشید.  یکی از اونها که برترین هنر است همونطور که شوپنهاور میگه : کمال همه هنرها این است که به موسیقی برسن. هیچ چیزی قابل مقایسه با موسیقی نیست. در طبیعت ما همه جا از خدا و طبیعت عقبیم. شما اگر بهترین نقاش. مجسمه ساز. پزشک باشید، یا بهترین کامپیوتر رو ارایه کنید، خدا یا طبیعت یک گلی رو، یه پرنده ای رو یا یه مغزی رو میذاره جلوتون میگه برو دنبال کارت. طبیعت همه جا از ما جلوست. یک جا طبیعت از انسان عقب است و آن در موسیقی است.
شما همه صداهای دنیا رو جمع کنید. همه صداهای طبیعت رو جمع کنید. که شاید به چند ساعت نرسه حتی یک صدمش هم حتی ارزش شنیدن نداره. نداره. در حالی که یک سمفونی کافی است که مقابله کنه با تمام موسیقی ای که در تمام طبیعت وجود داره.

انسان فقط و فقط یک جا و فقط یک جا از خدا و طبیعت جلو زده و اون در موسیقی است. و بعد از آن موسیقی باز کردن یه در است. یکی از اجزای اصلی و اساسی هشت گانه هوش موسیقی است. بنابراین نواختی یک آلت موسیقی به عنوان جوان رو اگر از کودکی شروع نکردید، که قرار است از شش- هفت سالگی شروع کنید. آن زمانی که چشمتون چپ و راست و پایین بالا رو تشخیص میده، و میتونه درگیر بشه، اگر اون زمان نکرده اند پدر و مادر برید دنبالش. یه دنیای دیگری است.

• دومش کاردستی است که در نقاشی است. برید جایی که با دستتون بسازید. این ارتباط مغز با دست است که جهان رو برای شما محسوس و ملموس میکنه و شما رو به واقعیت و طبیعت نزدیک. بنابراین مسئله موسیقی اهمیت داره. ترکیب این موسیقی با چیز دیگری که اسمش ورزش است. که میدونید تنها یکی از دو چیزی است که بعد از تولد انسان میتونه تولید کنه سلولهای تازه مغزی رو .

ما سالها فکر میکردیم انسان وقتی به دنیا میاد با این مغز میاد و سلول مغزی تولید نمیشه. بعدا معلوم شد در اثر دو چیز سلول مغزی تولید میشه. یکی new exciting experience. تجربیات تازه پر هیجان و هیجان انگیز. و یکی ورزش است. Sport . مخصوصا وقتی به صورت دسته جمعی است.

• اولا یکی از بزرگترین عامل رشد عقل . یکی از عوامل دوگانه تولید سلولهای مغزی sport است. بنابراین وقتی درگیر ورزش شدید. این ورزش بین شش تا دوازده سالگی و بعدا هجده سالگی یا حتی بعد از آن بزرگترین کاری است که برای خودتون میتونید بکنید. و میدونیم که ورزش برای دخترها حتی واجب تر و لازم تر از پسرهاست.

این جمله رو میگم :دختری که اهل ورزش نیست، زن دنیای آینده نیست. درست مثل آدم بیسوادی میمونه که خواندن و نوشتن بلد نیست. بنابراین مسئله ورزش رو دست کم نگیرید. و این چیزی است که تو زندگی باید وارد بشه. قصد من از sport راه رفتن یا شنا کردن نیست. اونها فعالیتهای بدنی یا gym رفتن نیست. قصد از اسپورت درگیر شدن در بازی های مخصوصا جمعی است که هرچه این جمع درگیری بیشتری داسته باشه مثل فوتبال و بسکتبال حتی بهتر از والیبال است. بنابراین مسئله sport مهم است.

اما این اسپورت و موسیقی در یک جا میتونه خودش رو ترکیب کنه و آن رقص است و این چیزی است که امید من این است که در دنیا که حتما در آینده خواهد شد، این هارمونی و هماهنگی موسیقی و بدن که میتونه هر دو رو داشته باشه رو داشته باشید و آنهایی که از این نعمت برخوردارید شانس بسیار بزرگی دارید.

زیبایی – بو – خواب – دوست

اگر جوان بودم

زیبایی – بو – خواب – دوست

• مسئله دیگری کنار موضوع هنر خودش رو نشان میدهد و آن زیبایی است.  زیبایی تصور و تخیل من و شما نیست. زیبایی وقتی تصور و تخیل شخصی من و شماست که ما از زیبایی بویی نبریدیم. درست مثل آدمی که موسیقی نمیشناسه هر صدایی مخصوصا وقتی بدنش رو تکون میده فکر میکنه موسیقی است. هر جمله ای که یک ریتمی داشته باشه یا وزن و قافیه ای داشته باشه فکر میکنه شعر است. هر نقاشی ای هر چیزی کشیده شده فکر میکنه این نقاشی است. اون نشانه نادانی است.

• زیبایی یک اصولی داره. این اصول رو میشناسیم. این اصول رو در همه ابعادش میشناسیم. این داستان اینکه زیبایی در چشم بیننده است. بله در چشم آدم بیمار ناآگاه. و الا برای کسی که با موسیقی ناآشناست ، انواع موسیقی ما نداریم. انواع موسیقی هم همون نوع پذیرفته شده و درستی است که با مغز کار داره. اندازه ها همین است.

شما وقتی که یک شی ای دارید نسبت طول و عرضش اگر نسبت جمع این اضلاع مساوی نسبت اون خط یا سطح بزرگتر به کوچکتر باشه در ذهن یه آرامشی به وجود میاره. به همین جهت است که به عنوان قاعده طلایی، زیبایی میشناسیم. به همین جهت است که آنچه که در یونان یا رم قدیم انجام گرفته که متوجه بودن چه منظره ای و چه ترکیبی به انسان آرامش و امنیت و احساس خوب میده درست کردن و هنوز به عنوان طرح کلاسیک میشناسیم. در این زمینه نظر عمومی مردم رو رها کنید. ولی قصد من چیز دیگریست.

چیزی به اسم زیبایی وجود داره و این زیبایی رو باید خلق کرد. این زیبایی رو باید شناخت. شما باید با موسیقی آشنا بشید. شما باید با هنر آشنا بشید. شما نمیتونید با شعر فقط به خاطر اینکه جمله های پشت هم است آشنا بشید. دوستان عزیزی هستند که درباره من شعر میگن و بعد هم اصرار دارن به من بدهند. خوب قربونتون برم برخی از ما بدجوری هیچی نمیدونیم. این درست مثل بعضی از شماست که برخی از اوقات یه آرایشی میکنید که آدم فکر میکنه ای کاش نمیکردید . اصلا بیرون نمی آمدید.

زیبایی یه اصولی داره و این اصول رو یاد بگیرید. این اصول در ظاهر شما هست. این اصول در آرایش شما هست. این اصول در پوشش شما هست. دستم به دامنتون برخی از اوقات یه هیکلی دارید که برخی از مدها بهش نمیاد قربونتون. این مال یه آدم چاق یا یه آدم لاغره. به شما نمیخوره . این مال سن بیست یا سن هفتاده به شما نمیخوره .

شما برخی از اوقات یه آدمهایی رو میبینید با یه چیزای عجیب و غریب. اخیرا تو امریکا کمتر است. سال 69 یا 70 با یک نکته ای روبرو شدم. خانوم های امریکایی در اون زمان تا گوششون هم قرمز میکردن یعنی فکر میکردن دیگه حالا باید اصلا طرف رو بکشن. با هیجانات و عشق. درست مثل خود ما که قبلا وقتی شب عروسی بود دست و پای عروس یا داماد رو حنا میبستیم تا اینجا سرخ! و فکر میکردیم مثلا این تحریک کننده و برانگیزنده است. البته اون بیچاره هم فکر میکرد خوب هست دیگه. البته به دلیل محرومیت واقعا هر چیزی تحریک کننده بود. ولی علتی که این رو عرض میکنم به این خاطر است.

• همین جاست دو نکته رو خدمتتون عرض کنم. یکی اینکه اگر یک چیزی رو خدا یا طبیعت یا به هر حال پدر مادر یا همسایه ها ندادند به شما و امروز از نظر پزشکی میشه درستش کرد لطفا ببرید همون اول درستش کنید. این دماغ گنده رو این ور و اونور نبرید . این پشم اضافه رو که نمیدونید چه کارش بکنید این ور و اون ور نبرید. بدید بزنن ردش کنه بره. اصلا کوتاه نیایید . بازی هم درنیارید حتما حکمتی درش بوده! نبوده قربونتون برم . مادر شما مرد عوضی ای برای شوهرش انتخاب کرده از اون فامیل ارث ها آمده بیخودی ادا در نیارید. یا بحث عجیب و غریب و خنده دار که میخوام طبیعی باشم. نباشید. اگه طبیعی میخواین باشین ناخنها رو هم نگیرید بذارید همین جوری دماغتون هم بیاید پایین بره … .همه اینها طبیعی است . بازی در نیارید. لطفا بدید همه چیزو درست کنن. تعمیر کنین . تصحیح کنید. هر چه زودتر هم بهتر. بیخودی صبر نکنید بگید حالا برم پول دار بشم بعد میرم. نه! پول قرض کنید بدید فعلا درستش کنن. اصلا با اینهاست که آدم مناسب پیدا میشه پولدارتون میکنه. درستش کنید. صبر نکینید.

چون یکی از گرفتاری های ما این است که فکر میکنیم همینجوری باید بمونیم. نه. خوشبختانه امروز توانایی پزشکی طوری است که میتونن درست کنن. به همین جهت است که بسیاری ازایرانیان عزیز که واقعا دلشون میخواد با فرهنگ ایران ارتباط داشته باشن بسیاری شون میرن ایران و در اونجا دماغشون رو به یادگار گذاشتن و اومدن. چون اونجا کار رو راحت تر و ساده تر انجام میدن. لطفا درستش کنید . هیچ کوتاهی ای در این زمینه نکنید.

• چندتا نکته کوچک دیگه هم عرض میکنم.

یکی اینکه دستم به دامنتون تمام ارتباطات انسانی در تحلیل نهاییش وقتی انسان رو به هیجان میاره یا از هیجان میاندازه که مسئله بو درش درست باشه. قربونتون برم بو هاتون رو درست کنید. اولا برخی از شما مشکل دندان دارید. پزشکان و دندان پزشکان کمکتون میکنند. یه عده مشکل لثه دارید. یه عده مشکل جهاز هاضمه دارید. یه عده بوی بدن دارید. امروز بیش از نود یا نود و پنج درصد اینها رو میشه درست کرد.

دومین مسئله ای که مواظبش باشید برخی از چیزها رو لطفا نخورید. قربونتون برم بیخودی این بازی که سیر با کلسترول میجنگه که معلوم شد نمیجنگه . آدم سیر نمیخوره که ازش گوگرد بزنه بیرون نکنید!. پیاز، ادویه جات . اینها میکروبها رو میکشه ولی آدمهای دور و برتون رو هم میکشه. کاملا جنبه sexual شما مرتبط است به این “بو” . در حیوانات اصلا بو هست که آنها رو به سمت هم میکشه و تا همدیگه رو بو نکنند به هم علاقه مند نمیشند. عشق به “بو” مرتبط است. در انسان هم همین است.

o حالت چشم مهم است.
o لبخند مهم است
o رنگ پوست مهم است .
o صدا مهم است
o ولی بالاتر از همه بو است.

لطفا این رو چک کنید. ادا هم در نیارید که همین است که هست . برخی از مثلا فرض کنید نوع کاری داره که بدنتون عرق میکنه. قربونتون برم خونه میاین خودتون رو درست کنید. نه اینکه میخواین ببینیم کی ما رو دوست داره. هیچ کس. حتی مادرتون هم شما رو اینجوری دوست نداره . و اگر میدونست به دنیا نمی آورد شما رو .

بنابراین دست کم نگیرید این مسائل رو. یه مقداری موضوع ظاهر رو درست کنید. یه مقداری اونهایی تون مخصوصا آقایون آشپزی یاد بگیرید.

داستان آشپزی یه موضوع جدی ایست . این رو فکر نکنید یک کار زنانه است و کار بیهوده است . نه . آشپزی یه توانایی و مهارت هایی رو به شما میده و یک جنبه هایی از وجودتون رو رشد میده که موقع های دیگه نبوده.

مطلب دیگه اینکه خوابتون رو مرتب کنید. آدم سالم هر شب یک زمان میخوابه و خودش هم بیدار میشه . نه با ساعت یا وسیله دیگه. هرکسی که خواب خوبی داره روز خوبی داره. زندگی خوبی داره. پنج سال تا ده سال عمر طولانی تر و سالمتری داره. خواب یه اضافه نیست. بازی نیست . که آدم باهاش گرفتار بشه و درگیر بشه.

• مورد بعد تغذیه درست است. که خوشبختانه بیشترتون میدونید چون انجام میدید. مطلب بعد مراجعه به دکتر و دندان پزشکتون هست. قربونتون برم. نه اینکه بگید نه دیگه من دندان پزشک دوست ندارم. به علاوه هر وقت دیگه خیلی افتاد میرم. یه ذره مواظب باشید. حالا ممکن است انتظار اونها برای چهارماه و شش ماه یه ذره زیاد باشه شایدم نباشه با توجه به ترکیب کاری که شما دارید. ولی اینجوری نگید که خودش درست میشه چون درست نخواهد شد.

• مسئله دوست است. من همیشه عرض کردم اگر به من بگن پنج ثانیه وقت داری و مهمترین توصیه تربیتی رو بکن و برو. پاسخ من این است که دوست خوب برای بچه هاتون بخرید . هیچ چیز به اندازه دوست شما رو نمیسازه و ویران نمیکنه. چند تا دوست خوب پیدا کنید. سرمایه گذاری روشون بکنید. وقت انرژی و نیروتون رو . و اونها رو همیشه برای خودتون نگه دارید.

اگر دوست ندارید زندگی رو باختید. اگر دوست کم دارید زندگی رو باختید. در بحثهای روانی یکی از پرسشهایی که همیشه میشه و نشان دهنده اختلال و مسئله شخصیت است اگر فقط اعضای خانواده دوستهای شما هستن فاجعه است. فاجعه است. این دقیقا نشانه این است که حالتون چقدر بد است. خیلی بد است. و اگر یک دونه دوست دارید همچنان گرفتارید.
من و شما قرار است خودمون رو دوست داشته باشیم و دیگران رو و بپذیریم که دیگران هم هستن. اینه که دوستان میان که من ده سال است که امریکا هستم ولی اینجا تنها هستم. چرا؟
برای اینکه خانواده ام ایران است. یه پیام داره: هیچ کس در جهان انسان نیست. آدم نیست . ارزش نداره . جز همون پدر و مادر من که در اونجا هستن. این کلام بسیار کلام خطرناکی است و نشان دهنده نظر بد و غلط و آزار دهنده و آسیب زننده است . دوست رو پیدا کنید. اون دوستی رو رشد بدید برای اینکه با اونه که معنا پیدا میکنید. معلوم است که یه مقدار آدمهایی هستن که نیمه دوستهای شما هستن برای کارهای مختلف و یه مقدار آدم آشنا دارید. به میزانی که ارتباطات شما بیشتر و بیشتر است نشان دهنده این است که شما از آگاهی و سلامت روانی و رشد بیشتری برخوردارید. بنابراین عامل دوست رو نادیده نگیرید.

سختی و مشکلات

اگر جوان بودم

سختی و مشکلات زندگی، درد و رنج، اختلافات و تفاوت ها،
زندگی یا لذت در لحظه، ضرورت توجه به زمان و مکان،
ریسک پذیری و هیجان و بورس

• اصلی که زندگی رو به صورتی بسیار واقع بینانه و مشخص و معین روشن میکنه این واقعیت است که زندگی بسیار سخت و مشکل است. Life is very difficult. همیشه مشکل بوده. برای همه مشکل بوده. حتما خواهد بود. این تصور و توهم که زندگی یک روزی ساده بوده، این توهم که زندگی یک عده ای راحت است، این توهم که در آینده زندگی مردم راحت خواهد بود، اصلا با واقعیت ها نمیخونه.

انسان یک موجود در حال رشد است. انسان یک موجودی است که باید تعادلش بر هم بخوره و بعدا برای برقرار کردن این تعادل حرکت بکنه. بنابراین هر تعادلی که برهم بخوره زندگی رو سخت و مشکل خواهد کرد. بنابراین پذیرفتن این نکته بسیار مهم است.

من و شما باید بپذیریم که زندگی سخت و مشکل است. در بسیاری از موارد تار و پور زندگی درد و رنج است. البته درد و رنجی که مشروع است. Legitimate pain and suffering. نه اینکه من و شما درد و رنجی برای خودمون بسازیم.

• ما در جهان اختلافات زندگی میکنیم. من با خودم همیشه اختلاف دارم که چرا این حرف رو زدم یا اون حرف رو نزدم. چرا این کار رو کردم اون کار رو نکردم. بسیار عادی و طبیعی است که من همیشه همه جا با شما اختلاف دارم. بنابراین بپذیرید که با دیگران اختلاف داشته باشید. مهم اینه که من و شما بتونیم اختلاف هارو به درستی طرح کنیم و حل کنیم.  معناش این نیست که ما میتونیم کسی رو پیدا کنیم یا در ارتباط با کسی باشیم که باهاش اختلاف نداشته باشیم.

• جهان جهان تفاوت است. جهان نه جهان درسته، نه غلطه، نه خوبه، نه بده.

پنج درصد دنیا درسته، پنج درصد دنیا غلطه
پنج درصد دنیا خوبه، پنج درصد دنیا بده
نود درصد دنیا تفاوت است.

• درک این واقعیت به من و شما کمک میکنه که جهان رو انقدر سیاه و سفید نبینیم و خودمون رو گرفتار نکنیم. در اینجا چند تا سو تفاهم وجود داره که در میان جامعه ایرانی هم مانند جامعه امریکایی دیده میشه.

o یکی اینکه این پیام رو به ما دادن که اینجا و در حال زندگی کنه. Here and now. این هم به معنی اینجاست و هم اکنون و هم اینکه اگر سی سالته و چهل سالته سی ساله و چهل ساله زندگی کن. نه اینکه دوساله و پنج ساله. نه اینکه آنجا و زمان دیگه. صد سال قبل. چهارصد سال قبل. یعنی این بسیار مهم است که من و شما متوجه این مساله باشیم که وقتی گفته میشه در حال زندگی کن. اینجا زندگی کن. معناش این هست که من در حال زندگی میکنم و در حال زندگی کردن. یعنی دایما همون کاری که مغز من میکنه و امروز میشناسیم: لذت و درد رو مقایسه کردن. هم برای حال. هم برای آینده . هم برای مقایسه با موضوعات مختلف و متفاوت. کاری که به صورت اتوماتیک مغز ما با سرعتی باور نکردنی انجام میده.

اما متاسفانه بسیاری از مردم زندگی در حال رو یا زندگی در لحظه رو با لذت در لحظه اشتباه گرفته اند. یعنی فکر میکنند زندگی در حال معناش این هست که از زندگیت لذت ببر. معنی اینکه از زندگیت لذت ببر این است که با پیامد رفتارت و consequence کاری نداشته باش با اینکه به خودت یا دیگری آسیبی بزنی کاری نداشته باش. اگر در حال دلت میخواد مشروب بخوری ماده مخدر مصرف کنی با یک کسی رابطه جنسی داشته باشی، داشته باش. حالا اینکه باهاش معتاد میشی. بعدا گرفتار میشی. حامله میشی. یه کسی رو حامله میکنی. این اصلا بحث من نیست.
این توهم وحشتناکی است که من فکر کنم من قرار است در لحظه لذت ببرم. متاسفانه برخی از اشعار همه زبانها از جمله زبان ما این گرفتاری وجود داره که پیامی که به من و شما داده میشه این است که در لحظه لذت ببر. ما قرار نیست در لحظه لذت ببریم. ما اگر در لحظه لذت ببریم دست به یک کاری میزنیم که احتمالا حتی به یک روز و دو روز نمیرسه که یا سر از زندان در میاریم یا سر از قبرستان در میاریم.

ما قرار است در حال زندگی کنیم. یعنی لذت و رنج رو، درد رو با شادی رو با هم بسنجیم و انتخاب درست داشته باشیم. این سوتفاهم رو مواظبش باشید. چون برخی از اوقات برخی از شما در یک شرایطی قرار میگیرید: از زندگیت لذت ببر. دمی غنیمت است . حال رو بچست. کی از فردا خبر داره. کی گفته فردایی هست. کی از اون دنیا خبر آورده. یعنی این پرت و پلاها هیچ ارتباطی به این مساله نداره که من در حال زندگی کنم. اینها درست در لحظه زندگی کردن است. و در لحظه زندگی کردن به معنی لذت بردن در لحظه است که بسیار خطرناک است.

o نکته دیگر متوجه ضرورت زمان و مکان باشیم. یعنی necessity زمان رو Timeرو . و مکان رو . من و شما در امریکاییم در روز بیست و هشتم فوریه. ما نه در ایرانیم و نه در پنج سال قبل یا پنج سال بعد یا صد سال قبلیم. ما در طول تاریخ گرفتار این مسائل بودیم. حتی بحثی که در قرن نوزدهم بیش از همه جا افتاد مساله بحث مارکسیسم بود که درباره جبر تاریخ صحبت میکرد. جبر تاریخ. ما امروز میدونیم در مقابل جبر ضرورت نشسته و در مقابل تاریخ زمان و مکان نشسته. معلوم است من در امریکا با توجه به اینکه در امریکا هستم و در سال 2009 هستم زندگی میکنم. من نه در سال 2004 زندگی میکنم و نه در سال هزار و نه در ایران زندگی میکنم.

یکی از گرفتاری هایی که مخصوصا مردمان مهاجر دارند این است که دائما دارند خودشون رو مثلا اگر در امریکا هستن در ایران میبینن. حتی شما میبینید که بسیاری از اوقات دوست شما یا خود شما میگید الان ساعت چنده؟ مثلا ساعت هفت است پس ایران الان شش و نیم صبح است. یا یه کسی به شما میگه سی دلار بده. سی ضربدر هزار میشه سی هزار تومان من برای چی بدم؟. یعنی شما بلافاصله تبدیل میکنید پول رو . حالتون خوب نیست چون با ضرورت زمان و مکان کاری ندارید. من و شما قرار است گرفتار جبر تاریخ که یک بحث کهنه و بدون تردید غلطی است نباشیم و ضرورت زمان و مکان رو متوجه باشیم.

o من و شمادر دنیایی هستیم که قرار است خطرناک زندگی کنیم. این زندگی بدون خطر و بدون ریسک به جایی نمیرسه. اگر آدمی هستید که محتاطید و محافظه کارید و evaluate everything و watch everything و این ور و نگاه کن و اون ورو نگاه کن. آخر کار شما با ترمز روانی زندگی میکنید. یه پاتون رو گاز و یه پاتون رو ترمز و ماشین هم همینطور ایستاده و آخر کار بنزینش تمام میشه. ما در دنیایی هستیم که یه ذره قرار است خطرناک زندگی کنیم. و خیلی از ضرر و خطر نترسیم. معنای دیگه اش این است که من و شما در دنیایی هستیم که به عنوان یک انسان که موجود ناقصی هستیم we are imperfect . و این تنها تعریف انسان است. هیچ تعریف دیگه ما از انسان نداریم.

o انسان ناقص است. نه کثیف است. نه نجس است. نه گناهکار است. نه بد است. هیچ کدوم از اینها نیست . انسان یک موجود ناقصی است و به سمت کمال حرکت میکند و هرگز هم به کمال نمیرسد. مثل همه چیز دیگه . این تعریف انسان که انسان یک موجودی است در حال رشد. در حال تکامل. بهش این پیام رو میده که من و شما در دنیایی که هستیم اشتباه میکنیم. اشتباه در بیشتر موارد تنها راه رشد است. من اصلا از طریق اشتباه رشد میکنم. شما اگر بخواهید بسکتبالیست بشید، پیانیست بشید و بگید نمیخوام اشتباه بکنم، هرگز و هیچ وقت نه بازیکن میشید نه حتی یک آهنگ میتونید بزنید. لازمه رشد و تکامل در بیشتر موارد اشتباه است. از طرف دیگه وقتی که درگیر ارتباط با دیگران میشید مسابقه است و بنابراین برد و باخت داره یعنی شکست است. یک آدم سالم با اشتباهش راحت است. با شکستش هم راحت است.

علتش هم روشن است. ما راهی غیر از این نداریم. من و شما فقط از طریق اشتباه و از طریق شکست است که میتونیم رشد بکینیم و پیش بریم و به یک جایی برسیم. بنابراین اگر در زندگی کسی هستید که با مساله اشتباه مساله و مشکل دارید در زندگی از پا در میایید. آدمهایی هستن که در زندگی به هیچ جا نمیرسن یا وامونده و به زمین خورده اند برای اینکه حاضر نبودن اشتباه کنن. معلوم است که ما calculated risk داریم. ریسکی که باید حساب شده باشه. وقتی که به مسائل اقتصادی میرسه ولی معناش این هست که اگر توان اشتباه کردن و شکست رو نداریم از پا در میایم.

کنار این یک خطر دیگری است که اشتباه و شکست غالبا برای ما انقدر مهم نیست که نگران حرف و قضاوت مردمیم. اگر نگران مردمید تا نمیرید و نگید مردم مردم نجات پیدا نمیکنید. حرف مردم باد هواست.

نود و هشت درصد حرفهای مردم در نود و هشت درصد موارد کوچکترین کوچکترین کوچکترین تاثیری تو زندگی شما ندارن. نظر مردم فکر مردم حرف مردم عقده مردم. فقط وقتی کار میکنه که شما آن رو تبدیل به کارد و چاقو کنید و به خودتون بزنید. بنابراین دست از این بازی بردارید. متاسفانه ما در فرهنگی بار آمدیم که به جای اینکه فرهنگ من باشه یا ما I or we فرهنگ آنها بوده و دیگران.

بنابراین ما آنقدر که نگران دیگرانیم و برای دیگران زندگی میکنیم کارمون تا آنجا بالا میگیره که رشته تحصیلی ای رو انتخاب میکنیم که آنها میگن. شغلی رو انتخاب میکنیم که آنها میگن. باکسی ازدواج میکنیم که آنها میگن خوبه. بنابراین نه رشته خودم رو انتخاب کردم نه کار خودم رو نه ازدواج خودم رو . و عمق فاجعه اینجاست.

o بنابراین دست از این بازی ای که من میخوام بدون اشتباه بدون شکست بدون نظر مردم بدون خنده و تمسخر مردم عمل کنم بردارید. شما راهی غیر از پذیرفتن اشتباه و شکست و حرف مردم ندارید. به همین جهت است که مهم این است که من از اشتباهم بیاموزم. مهم این است که از طریق اشتباهی که میپذیرم و شکستی که میخورم راههای بعدی رو برای خودم هموار کنم و این مطلبی است که اهمیت داره. همین جاست که بسیاری از ما به دنبال هیجان و excitement هستیم. کمی از این هیجان یعنی خطر بی خطر، یا خطر کنترل شده، چون این معنی هیجان است برای زندگی لازم است.

ولی اگر از یک حدی میگذره باید بدونید که گرفتارید و یا بیمار. یعنی برخی از آدم ها هستن که فقط با هیجان میتونن احساس خوبی داشته باشن. این در انواع مختلف بیماری ها خودش رو نشون میده . بسیاری از شما هستید که حالت عادی یک فرض کنید رفتن به یک مهمونی و ارتباط عادی با دیگران برای شما اون شور و شوق و هیجان رو به وجود نمیاره و به خاطر اینکه براتون به وجود نمیاره دنبال یه چیزای دیگه هستید و معلوم است که بعد از یک مدتی متاسفانه هیچ شخص و هیچ رابطه ای و هیچ شرایط و موقعیتی situation and condition ای برای شما نمیتونه هیجان به وجود بیاره و ناچار سر از مواد مخدر در میارید. و یا رفتاری های دیگه. به همین جهت است که در حالی که هیجان لازمه زندگی است وقتی که از یک حدی میگذره
میتونه مساله آفرین باشه.

خطرات زندگی هیجانی

چند تا خطری که در مساله هیجان هست :

o یکی در سرمایه گذاری مالی است مخصوصا بورس Stock market . مخصوصا این نکته رو مایلم عرض کنم که بسیاری از شما که جوان هستید یادتون باشه جز در شرایط استثنایی جز در وقتی که آگاهی و تخصص خاص دارید. جز در وقتی که حاضرید هرچه رو که دارید ببازید و راحت به زندگیتون ادامه بدید مبادا مبادا درگیر آن بشوید. بورس یک قمار دولتی است. یک دزدی دولتی است. یک بازی دولتی است. یک مطلبی است نتیجه سیستم بیمار capitalist و سرمایه داری. متاسفانه بسیاری از ما با توهم و تصور که دیگری چنین و چنان کرده واردش میشیم و مخصوصا اگر اون آدم ویژه مخصوصی نباشیم که تازه از هر هزار نفر آدم آگاه شاید یکیش هم نباشه مطمئنا حتما و قطعا با شکست روبرو میشیم.

به همین جهت است که اگر شما به من بگید میخوام برم لاس وگاس و برنده بشم که غیر ممکن است در بلند مدت همون اندازه میتونین در بورس برنده باشید. شرایط استثنایی یکبار رو همونطور که در لاس وگاس میتونید یکبار ببرید یا با یک حرکت ببرید وجود داره اما جای دیگه نه.

o مواظب باشید که اگر کسی هستید که مثلا از رابطه تازه از پیدا کردن پسر و دختر تازه به هیجان میایید باید بدونید که احتمالا بیمارید. این مساله کمی هیجان لازمه زندگی هست ولی از یک حدی که گذشت مساله است و در بخش مالی تون در روابطتون متوجه باشید که برخی از اوقات متوجه میشید که به خاطر این هیجانات عزیزانی رو کسانی رو که در زندگیتون خوب بودن و نقشی داشتن از دست دادید و خودتون رو گرفتار افراد و یا مسائلی کردید که برخی از اوقات راهی برای خروجش ندارید.

o شما در این دنیا اومدید باید به دنبال شادی باشید. شور شوق هیجان. به دنبال لذت. من و شما به این دنیا نیومدیم که بریم سراغ غم. ما متاسفانه از فرهنگی میایم که به میزانی که غمگین تریم به نظر سنگین تر و با وقار تر و مهم تر و آدم باارزش تری هستیم. بنابراین به قول شاملو : و سوگواران ژولیده آبروی جهان اند. یعنی هر اندازه سیاه بپوشیم و تو سرمون بزنیم و غمگین تر باشیم … دورانش به سر آمده.

اون شادی است . اون شور است. اون شوق است. اون passion . اون interest. اون joy. اون happy بودن است که شما رو میسازه. امروز دیگه تردیدی وجود نداره که وقتی که شادید و وقتی که میخندید سالم میشید و وقتی که غمگینید از پا در میاین. بنابراین نرید دنبال کسانی که به دنبال درد ها و بدبختی ها و بیچارگی ها و اندوه ها و تو قبرستون رفتن ها هست. از تو قبرستون فقط یه مقدار قبر و مرده درمیاد و به اونها لطفا خیلی افتخار نکنید. تو زندگیتون یه مقدار میانه رو باشید. همین قدر که تو هر افراطی رفتید گرفتارید.

شما بیایید بگید که من روزی شانزده ساعت (همانطور که اشاره کردم) کتاب میخونم یا کار میکنم. من میگم شما مریضید. مریضید. بنابراین افتخار به این نیست که من یک پسر و دختری دارم که سرش تو کتاب است. اینها بیماری است. هیچ فرقی با آدم هروئینی نمیکنه. علت این همه تکرار و تاکید من این است که خاطرم آسوده بشه که ریشه اش یکی است. و به همین جهت است که معالجه احتیاج داره. درست است که اعتیاد منفی مثل مشروب و مواد مخدر است و اعتیاد مثبت مثل درس و کار است. ولی این اعتیاد مثبت برای دیگران است. نه برای خود فرد. و تفاوتی هم در خود فرد به وجود نمیاره.

خشمگین طلبکار و ناراضی ، مقایسه

اگر جوان بودم

مقایسه
خشمگین، طلبکار و ناراضی
مطالعه

مقایسه

• تو زندگیتون تو مقایسه نرید.

• اگر آدمی هستید که وقتی از کسی سوال میکنید، با خودتون مقایسه میکنید، گرفتارید.  شما دیدید آدمی از شما میپرسه که چند ساله در آمریکایید؟ هفت سال هستبد ولی میگید سی و یک سال، و …اگر اینجوری هستید مریضید.

شما از یک آدم دیگه اطلاعات میپرسید برای چی؟ با خودتون مقایسه میکنید؟  دست از مقایسه بردارید. بدتر از اون درگیر مسابقه نشید. اون رفت دکتر بشه منم میخوام دکتر بشم. این کار کار درستی نیست. چون متاسفانه بسیاری از ما گرفتاری دائمی مسابقه با بقیه داریم و یک فکر عقب نیافتادن.

من بارها شنیدم که من دارم عقب میافتم. از کی داری عقب میافتی؟

پاسخ من همیشه این هست که مثلا شما سی سالتونه قبول کنید و از حالا بپذیرید که بیست سالتونه  و هر کس هم بهتون گفت، ده سال از عمرتون کم کنید که جلو هم باشید و عقب نباشید. وقتی در صد و بیست سالگی مردید، میگیم ایشون صد و سی سالش بوده،  نگران هم نباشید. بنابراین دست ازاین بازی بردارید.

این جمله عقب افتادن یک نگاه از مقایسه و مسابقه است که ویرانگر است.

• شما نیومدین تو این دنیا از کسی جلو بزنید و عقب بزنید. اگر اینجوره باید برید بالای سر یک بچه یک ماهه و همینجوری گریه کنید ، که این بدبخت بیچاره نه جبر بلده، نه زبان بلده، نه رقص بلده، نه رانندگی، خاک تو سرت. و یا برید سراغ یک آدم بزرگسال به گونه دیگه با موضوع برخورد کنید. نکنید.

دست از این بازی مسابقه و مقایسه بردارید.

خشمگین، طلبکار و ناراضی

• نگرانی دیگه ای که میتونید داشته باشید اینه که بعضی هاتون خشمگینید. همینجوری میرید. تمام مدت دارید ناله میکنید. شکوه میکنید. شکایت دارید.

اینه که من یک شعاری دارم :

ببالید، ننالید، نمالید! . بعضی از شما تخصص روضه خوانی دارید.

  یعنی منتظرید که یک داستانی بگید. حتی وقتی که اوضاع خوبه ها. مثلاً بی شرف چقدر خوشگله. یا فلان فلان شده چه خونه و زندگی ای داره. یعنی ما حتی اینجا هم دست برنمیداریم . این نگاه کار دستتون میده.

بنابراین حالت خشمگین طلبکار و ناراضی رو نداشته باشید.

• بعضی از شما خشمگین طلبکار و ناراضی اید. اگر این مشکل رو دارید بدونید که هیچ کس حوصله شما و تحمل شما رو نداره. برخی از اوقات شما حرفتون این هست که فلانی آدم حوصله سر برنده ای است. Boring . حالا ممکن است که یه دفعه تصادفی با یک همچین موردی برخورد کنید. اون هم تازه جای گفتگو داره.

خبر بد براتون دارم. هر وقت معتقدید دیگران حوصله سر برنده هستند یعنی خودتون چنین اید. این فقط احساس داخلی است. هیچ کس Boring نیست. شما فقط میتونید boring باشید.

دیگری اگر اینطور است به خاطر حال و احساسی است که شما در ارتباط با اون آدم و با خودتون دارید.

بنابراین اگر احساس میکنید که برخی از آدمها حوصله شما رو سر میبرن نگاه کنید به مشکل خودتون.

البته اینکه شما نمیخواهید رابطه داشته باشید، یا نمی خواهید با کسی حرف بزنید اون یک قصه دیگریست، ولی روزی که با آدمها حرف میزنید مساله حوصله سر رفتن نیست.

مطالعه

• مطلب دیگه ای که وجود داره من و شما در دنیایی هستیم که جمله فوق العاده خوبی از دانشمندی دارم، که یادشون رو حتما دلم میخواد داشته باشم.

دکتر شاپور راسخ (بهترین جامعه شناس آن کشور) میگه :

در کودکی باید خواندن یاد گرفت و در جوانی باید خواند تا یاد گرفت.

• ما تو دنیایی هستیم که باید بخوانیم. اگر کتاب دوست شما نیست شما اصلا دوست واقعی ندارید. علتش هم خیلی روشن است .

شما روزی که کتاب میخونید معناش این هست که اون آدم هر که هست رو به خانه تون آوردید، جلو خودتون گذاشتید و میگید برای من حرف بزن.

شما اگر فرض بفرمایید یک کتابی خواندید از هر کسی، معناش اینه که اون آدم اونجاست و نشسته با شما حرف میزنه.

فرض کنید کتاب آسمانیتون رو میخوانید باور به پیامبری دارید، معناش این هست که آن حضرت جلوی شما نشسته و داره با شما حرف میزنه.

حتی بعدا بهش میگید که لطفا صبر کن من برم یک چایی بگیرم بیام بعدا صحبتتون رو ادامه بدین.

حتی میگید میشه خواهش کنم یک دفعه دیگه اون حرفتون رو بزنید. شما ببینید چه نعمتی است.

به همین جهت است که به نظر من بزرگترین انسانی که به جهان تا به امروز خدمت کرده گوتنبرک است که چاپ رو به وجود آورد و اجازه خواندن رو به ما داد.

هیچ اتفاقی در جهان به اندازه او مهم و بزرگ و اساسی نیست.

  بنابراین قرار است بخونیم، اگر نمیخونید، تو این دنیا آمدید مثل آدمی است که کورید، کرید، نه میبینید، و نه میشنوید.

• برای اینکه این آدمها رو میتونید بیارید به خانه خودتون. این آدمها دور و بر شما هستن.

• وقتی هم که کتاب میخونید یک خودکار و قلم دستتون باشه یا در خود کتاب اگر مال خودتون است یا با هایلایت و یا با علامت زدن یا بعدا یادداشت برداشتن این کار رو معنای دیگری بهش بدید. الان مثلا دفتری دارید که اقلا شاید صد یا صد و پنجاه کتاب توش ازش یادداشت هایی که دارید اونجاست. چه بکنید؟ همیشه مداد دستت باشد. وقتی کتابی رو میخونید و مطلب مهم است، کنارش یک ضربدری بزنید. دوتا کار میکنید .  یکی اینکه بعد از اینکه کتاب تمام شد به اونها یک نگاهی میکنید. چون اونها به عنوان استخوان های یک موضوع تو ذهن ما دهها و صدها مساله مرتبط رو به خاطر میسپارند.

دوم عین اون مطلب رو اونجا مینویسید. به همین جهت است که اگر یک روزی بخواهید میتونید که quote بدین و استناد کنید.

• بنابراین یادداشت برداشتن بسیار مهم است.

من و شما در یک شهری هستیم که بین روزی نیم ساعت تا دو ساعت پشت فرمانیم. و یکی از بهترین کارهایی که میشه پشت فرمان کرد این کتابهایی است که امروز روی سی دی هست.

یعنی شما خیلی راحت میتونید به مدت کوتاهی بزرگترین آثار نویسندگان رو اگر انگلیسی است به زبان درستش و اگر فارسی است حتی به زبان درستش که به شما فارسی یاد میده و با لغات و تلفظ کلمات آشنا میکنه رو بشنوید.