هانس آیسنک

هانس آیسنک

Hans Eysenck1

Hans Jürgen Eysenck, 1916 –1997

• هانس آیسنک یا هانس آیزنک یک دانشمند در زمینه روان‌شناسی اهل بریتانیا بود.
o هانس یورگن آیزنک روانشناس انگلیسی آلمانی تبار بود که مهم ترین فعالیت های علمی او در زمینه هوش و شخصیت بود.
o برای توصیف نفوذ و تاثیرگذاری او در روانشناسی همین نکته بس که در هنگام وفات، بیشترین ارجاعات و استنادهای علمی در روانشناسی به او شده بود.
o پسر او مایکل آیزنک Michael Eysenck نیز استاد برجسته روانشناسی شد.
o آیزنک پایه گذار مجله علمی شخصیت و تفاوت های فردی است. Personality and Individual Differences
o وی حدود ۸۰ کتاب و بیش از ۱۶۰۰ مقاله علمی نوشت.
o آیزنک بحث همه گیری را در زمینه تفاوت ضریب هوشی در میان نژادهای مختلف مطرح کرد.
o علاقه اصلی او در زمینه شخصیت بود،‏ چنان که مهم ترین و یکی از پرکاربردترین آزمون های شخصیت، آزمون آیزنک است که سه بُعد:

i. روان رنجوری – ثبات هیجانی،‏
ii. درونگرایی -برونگرایی
iii. روانپریشی – کنترل تکانه
را می سنجد.

o این سه بُعد بعداً به عنوان سه عامل بزرگ شخصیت شناخته شد.
o این نظریه آیزنک را آغازی بر نظریات مدرن شخصیت می دانند.
o اکنون پنج عامل بزرگ شخصیت FFM کاستا Costa و مک کرا McCrae نظریه ای است که رواج زیادی دارد و با نظریه آیزنک مقایسه می شود.

• هانس آیزنک در برلین آلمان در ۱۹۱۶ متولد شد.
o پدر و مادر او بازیگر بودند و زمانی که او تنها دو سال داشت از هم طلاق گرفتند، و با مادر بزرگ خود بزرگ شد.
o پدرش کاتولیک و مادرش پروتستان بود و آیزنک هم علی الظاهر مسیحی بود.
o او زمانی که نازی ها به قدرت رسیدند، به عنوان یک هوادار فعال یهودی، زندگی خود را در معرض خطر قرار داد.

o آشوب سیاسی اقتصادی جنگ، آیزنک را به مسائل سیاسی علاقه مند کرد .
o او از سوسیالیسم استقبال کرد ولی با این حال به بررسی محدودیت ها و مشکلات آن پرداخت وکتاب روانشناسی سیاسی را تالیف کرد .

o یک سال بعد از شروع جنگ آیزنک خواست وارد دانشگاه شود ولی شرط ورود به دانشگاه پیوستن به پلیش مخفی نازی بود
o به همین خاطر آیزنک به پیشنهاد مادرش از آلمان مهاجرت کرد .

o درسال ۱۹۳۴ آیزنک برای ادامه تحصیل به انگلیس رفت .
o در انگلستان، او تحصیلات خود را ادامه داد و دکترای خود را در روانشناسی از دانشگاه لندن گرفت .
o در سال ۱۹۴۰ و در طول جنگ جهانی دوم، به عنوان یک روانشناس در بیمارستان اورژانس خدمت کرد.
o در آنجا به مطالعه تلقین پذیری هیستری ، ترشح غدد ، آزمونهای حافظه و تاثیر انگیزش بر هوش پرداخت.

o آیزنک بعد از جنگ رئیس بخش روانشناسی بیمارستان مودزلی شد و در آنجا برای ایجاد یک برنامه ی آموزشی جهت روانشناسان بالینی تشویق شد .
o در همین زمان با مارگارت دیویس ریاضی دان کانادایی ازدواج میکند که ثمره آن میشل روانشناس بود .
o این ازدواج منجر به جدایی شد و آیزنک با سیبل روانشناس Sybil Rostal ازدواج کرد، که سه پسر و یک دختر ثمره آن است .
o پس از جنگ، او در دانشگاه لندن تدریس کرد. او یکی از پرکارترین نویسندگان در روانشناسی است.
o آیزنک در ۱۹۸۳ بازنشسته شد.

Hans Eysenck2
روش تحقیق آیزنک:

• آیزنک، یکی از صاحبان روش تحلیل عامل Factor Analysis است، و بدین جهت روشهائی را که اغلب روان شناسان دیگر در تحقیقات خود
درباره شخصیت به کاربرده اند به شدت مورد انتقاد قرار می دهد.
o حملات انتقادی او بیشتر متوجه تست های برون فکنی و «روش بالینی» و روش مخصوص شلدن ، و روان درمانی او ، از همه بالاتر، متوجه “روان کاوی” است.
o او معتقد است که این روش ها نامناسب و ناسودمند هستند.
o او مانند دیگران به این توجه دارد که آدمیان با یکدیگر اختلاف فراوان دارند و ناچار باید به طبقه بندی (تیپ شناسی) پرداخت
و برای حصول این منظور لازم است در درجۀ اول صفات اصلی شخصیت را کشف کرد و بر این مبنی تیپ های مختلف افراد را تعیین نمود،
ولی او برای دست یافتن این صفات اصلی، روش خود را مناسبترین روش می داند.

o اصل کلی که بر تحقیقات آیزنک حکم فرماست، لزوم توأم ساختن نظر و عمل است.
o از این رو در کتاب خود به نام«ساختار شخصیت آدمی» The Structure of Human Personality ،
نخستین فصل را با این گفتۀ کانت اغاز می کند که :عمل بدون علم کور است، و علم بدون عمل چلاق است.

o آیزنک کار تحقیقاتی خود را نخست با یک فرضیه آغاز می کند، بعد به استقراء می پردازد و می کوشد تا با تستها و روشهای آماری،
درستی فرضیه های خود را با به دست آوردن عواملی معدود معلوم بدارد.
o برای مطالۀ شخصیت اصرار دارد که هر چه ممکن است به متغیرهای بیشتری دست یابد؛
o متغیرهائی نظیر اندازه های بدنی، پاسخهای ناشی از تحریک با برق، چگونگی تکلم، نقاشی، استعمال دود، میزان دید در تاریکی…؛
خودسنجی، شرح حال و اطلاعات مربوط به گذشته، و …
o نتیجۀ این تحقیقات را که باید حتی الامکان به صورت اعداد و ارقام درآیند، او به دست«تحلیل عوامل» می سپارد تا نتیجۀ قطعی به دست آورد.

o آیزنک ضمناً کار تحقیقی خود را تقریباً همیشه با دو گروه افراد متفاوت یا مباین انجام می دهد،
مانند افراد دلیر و بی باک و افراد بزدل و ترسو، و افراد درستکار و افراد نادرست؛ و بر همین قیاس.
o آیزنک به این هم بسنده نمی کند، بلکه روش آماری مورد علاقۀ خود را معمولاً با دید روان پزشکی توأم می سازد، و این امر جنبۀ ابتکاری خاصی به تحقیقات او می دهد.
o اهتمام آیزنک در روشی که برای تحقیقات خود در پیش گرفته است این است که نظریه خود را دربارۀ شخصیت از انتقادی که بر نظریه دیگران وارد می داند
مبنی بر اینکه بیشتر دارای جنبۀ توصیفی هستند و کمتر موجبات رفتار آدمی را معلوم می دارند، برکنار بدارد.

مفاهیم و اصول

• تعریف آیزنک از شخصیت :

o سازمان کم و بیش ثابت و بادوام شخصیت یا منش ، خلق و خو ، خرد و فیزیک بدنی فرد که سازگاری ویژه او را با محیط تعیین میکند .
o شخصیت بر نظام رفتاری کم و بیش ثابت و بادوام فرد دلالت میکند ؛
o خلق و خو بر یک نظام عاطفی کم و بیش ثابت و بادوام شخص و هیجان دلالت میکند ؛
o خرد بر یک نظام رفتار شناختی کم و بیش ثابت و بادوام شخص و هوش دلالت میکند.
o فیزیک بدنی بر یک نظام ثابت و بادوام بدنی و آمادگی و غدد درون ریز اشاره میکند .

• تعریف شخصیت از دیدگاه آیزنک مبتنی بر صفات ثابت و بادوام است که وقتی با هم پیوند میخورند با عنوان یک تیپ سازماندهی میشوند .
o تیپ شناسی آیزنک به صورت سلسله مراتبی سازمان یافته شامل تیپ ها ، صفات و عادات میشود .
o هر تیپ بر اساس مجموعه ای از همبستگی های متقابل ما بین تعدادی صفات متنوع است .
o هر صفت از همبستگی متقابل بین تعدادی از پاسخ های عادتی تشکیل میشود.
o پاسخ های عادتی پاسخ های قابل مشاهده مخصوص را شامل میشوند .

بیشتر در:

نظریه شخصیت آیزنك

نظریه صفاتی پنج عامل شخصیت

Eysenck-book-1

نظریه شخصیت آیزنك

نظریه شخصیت آیزنك

Eysenck’s Personality Theory

Hans Eysenck3
• هانس آیزنک در نظریه خود از نظریات افرادی چون پاولف Ivan Pavlov ، یونگ و کرچمر Ernst Kretschmer استفاده نموده است.  او مانند کتل با استفاده از روش تحلیل عاملی Factor Analysis ، به اندازه‌گیری و طبقه‌بندی صفات پرداخت.  وی اگر چه در تحقیقات خود از نمونه‌های عادی و بیمار استفاده کرده، لکن بیشتر تحقیقات او در موسسه روانی بیمارستان مادسلی در انگلستان انجام گرفته است.

ساخت شخصیت

• آیزنک در تحقیقات خود به چهار عامل در ساخت شخصیت دست یافت که مقارن با چهار گونه رفتار است:

1) عامل گروهی مقارن با تیپ یا سنخ.. Super-traits
2) عامل گروهی مقارن با صفات.. Traits
3) عامل اختصاصی مقارن با پاسخ‌های عادت شده.. Habitual Responses
4) عامل خطا مقارن با پاسخ‌های جزئی معین یا پاسخ‌های خاص Specific Responses که همان رفتارهای ساده و قابل مشاهده هستند.

• آیزنک معتقد است که در ساده‌ترین سطح، پاسخ‌های ساده Specific Responses قرار دارند. 

بعضی از این پاسخ‌ها Responses معمولاً به یکدیگر پیوند خورده، و عادت‌ها  Habitual Responses را به وجود می‌آورند.  گروهی از این عادات Habits با یکدیگر همراه می‌شوند و صفات Traits را تشکیل می‌دهند.  مثلاً افرادی که ملاقات با دیگران را به مطالعه ترجیح می‌دهند، معمولاً از شرکت در میهمانی‌های شاد نیز لذت می‌برند.

از ترکیب این دو عادت می‌توان به صفت اجتماعی بودن Continuum of Sociability دست یافت. در سطوح بالاتر، ممکن است صفات مختلفی با یکدیگر ترکیب شوند، و آنچه را که آیزنک “سنخ یا تیپ” Supertraits نامیده است، به وجود آورند.  تیپ Supertraits از لحاظ کلیت در بالاترین درجه قرار می‌گیرد و نوع شخصیت Personality و رفتار Behaviorرا می‌رساند.

supertrait

تیپ‌های شخصیت

• شخصیت در سطح تیپ‌ها، دارای سه بُعد کلی Superfactors است. این ابعاد عبارتند از:

E … -برون‌گرایی Extraversion در برابر درون‌گرایی .Introversion

N …روان‌رنجوری Neuroticism یا ناپایداری هیجانی Emotional Instability در برابر پایداری هیجانی Emotional Stability

P … روان‌پریشی Psychotic or Sociopathic – Psychotisism- در برابر کنترل تکانه Impulse Control یا کارکرد فراخود Superego.

Introversion2
صفات و ابعادی که آیزنگ مطرح کرد در طول زندگی از کودکی تا بزرگسالی، با وجود تجربیات اجتماعی و محیطی که هر یک داریم، ثابت می مانند. شرایط ما ممکن است تغییر کند، ولی این ابعاد ثابت می مانند.  کودک درون گرا در بزرگسالی درون گرا می ماند.

آیزنگ با اینکه هوش را به عنوان بُعدی از شخصیت فهرست نکرد، آن را تاثیر مهمی بر شخصیت دانست.  او خاطر نشان کرد فردی که هوشبهر یا IQ ۱۲۰ دارد، از کسی که هوشبهر ۸۰ دارد، شخصیت پیچیده تر و چند بُعدی خواهد داشت. ۸۰ درصد هوش ارثی است و فقط ۲۰ درصد حاصل نیروهای اجتماعی و محیطی است.

eysenck_chart0
آیزنک در نخستین تحقیقات خود به دو بُعد اولی، یعنی E و N دست یافت و بیشتر تاکید وی بر روی این دو بُعد بود.  آیزنک معتقد بود که به وسیله ترکیب این دو بُعد، افراد به چهار نوع شخصیتی اصلی تقسیم می‌شوند:

A. درون‌گرایان باثبات، Stable Introverts یا بلغمی مزاج Phlegmatic
این گروه افرادی فعل پذیر، محتاط، فکور، صلح جو، خوددار، قابل اعتماد، همسان خو و آرام هستند.

B. درون‌گرایان بی‌ثبات، Neurotic Introverts یا سودایی مزاج Melancholic
این افراد دمدمی، دلشوره ای، کم انعطاف، هشیار، بدبین، تودار، مردم گریز، کم حرف هستند.

C. برون‌گرایان باثبات، Stable Extraverts یا دموی مزاج Sanguine
این گروه افرادی مردم آمیز، معاشرتی، پر حرف، حاضر جواب، سهل گیر، سرزنده، بی خیال و رهبر هستند.

D. برون‌گرایان بی‌ثبات، Neurotic Extraverts یا صفراوی مزاج Choleric
این افراد زود رنج، بیقرار، پرخاشگر، تحریک پذیر، تغییر گرا، تکانشی، خوشبین و پرتلاش هستند.

هر کدام از این انواع شخصیت، دارای ویژگی‌های بخصوصی است.  در تحقیقات بعدی، آیزنک بُعد سوم  P را به آن دو بُعد افزود، اما به خوبی آن‌ها تایید یا پژوهش نشد.

• آیزنک برای اندازه‌گیری متغیرهای شخصیت، دو پرسش‌نامه به نام‌های پرسش‌نامه شخصیت مادسلی و پرسش‌نامه شخصیت آیزنک را تهیه کرد.  به نظر وی عوامل زیستی و ارثی سهمی حدود دو سوم را در تعیین شخصیت یک فرد بر عهده دارد.
در نظر آیزنک، صفت‌ها Traits و سنخ‌ها Supertraits عمدتاً به وسیله وراثت Heritability تعیین می‌شود.  او منکر تاثیر عوامل موثر اجتماعی Social ، محیطی Environmental یا موقعیتی Situational بر شخصیت نیست، اما معتقد است که چنین اثرهایی محدود هستند و نباید بی‌جهت مورد تاکید قرار گیرند.

آیزنک شواهد تجربی زیادی را عرضه کرده است تا اعتقاد خود را در این زمینه که صفت‌ها و سنخ‌ها اساساً ارثی هستند، به اثبات برساند. به ویژه او به پژوهش‌هایی در مورد دوقلوها و فرزندخوانده‌ها اشاره می‌کند.

بررسی ها در ۳۵ کشور مختلف جهان، از جمله آمریکا، انگلستان، استرالیا، ژاپن، چین، نیجریه و سوئد از نقش تعیین کننده عوامل ژنتیکی Genetic Influence در مقابل با عوامل محیطی در تعین ابعاد شخصیت حکایت دارد . وجود سه بُعد شخصیت در این کشورها، شاهدی برای اهمیت بیشتر عوامل ارثی در شگل گیری شخصیت محسوب میشود.

به اعتقاد آیزنک، هر یک از تیپ‌های شخصیتی دارای ویژگی‌هایی هستند.

eysenck_chart3

درون‌گرایان… Introverts

o درون‌گرایان تحت تاثیر سیستم عصبی مرکزی هستند.
o استعداد سرشتی آن‌ها برای تحریک‌پذیری زیاد است.
o احساسات خود را به خوبی مهار می‌کنند و معمولاً کوشش می‌کنند تا از تحریکات، تغییرات و بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی اجتناب ‌کنند.
o خوددار، آرام و محتاط هستند.
o قابل اعتماد و غیر پرخاشگرند و برای هنجارهای اخلاقی ارزش زیادی قایلند.
o کمتر معتاد به دود هستند.
o میزان هوششان بالاست.
o قدرت بیان شان عالی است.
o معمولاً در کارها دقیق هستند ولی برای کارهایی که انجام می‌دهند به قدر کافی ارزش قایل نیستند.
o گرایش به احساس حقارت Inferiority در آن‌ها زیاد است و برای ابتلا به دلواپسی Anxiety ، افسردگی Depression و وسواس Obsession آمادگی بیشتری دارند.

برون‌گرایان… Extroverts

o برون گرایان به سمت دنیای بیرون گرایش دارند، هم نشینی با دیگران را ترجیح می دهند و معاشرتی، تکانشی Impulsive ، مخاطره جو Adventurer ، جسور، و سلطه جو Dominant هستند.  هیجانات خوشایند بیشتری را تجربه می کنند.
o سطح پایه انگیختگی مغز برون گرایان پایین تر از درون گرایان است. پس، به برانگیختگی و تحریک نیاز دارند و فعالانه آن را جستجو می کنند.
o درون گرایان برعکس این ویژگی ها را دارند. از برانگیختگی و تحریک دوری می کنند، زیرا سطح انگیختگی مغز آنها از پیش بالاست.
o درون گرایان حساسیت بیشتری به محرک های سطح پایین نشان می دهند و آستانه درد پایین تری از برون گرایان دارند.
o استعداد برون‌گرایان برای تحریک‌پذیری کم است.
o آیزنک برون‌گرایان را با مشخصه‌های جامعه‌طلبی Sociability ، برانگیختگی Arousal ، خوش‌بینی Optimism و نیاز به محرک و تغییر محیط تعریف می‌کند.
o برون‌گراها بسیار دچار تغییرات خلقی Moodiness و پرخاشگری Aggressiveness می‌شوند و معمولاً قابل اعتماد Authentic نیستند.
o به بودن در جمع علاقه‌مندند، از میهمانی‌ها لذت می‌برند و زیاد حرف می‌زنند.
o به کار و کوشش علاقه چندانی ندارند.
o در کارهایشان شتاب‌زدگی Hastiness وجود دارد.
o بادقت نیستند.
o گرایش بیشتری برای تظاهرات ناشی از هیستری Hysteria دارند.

eysenck_chart1

روان‌رنجوری Neuroticisim

مفهوم عمومی روان‌رنجوری Neuroticisim و روان نژندی Neurosis در پایین همین صفحه آمده است.

o روان‌رنجوران به صورت مضطرب، افسرده، تنیده، بی قرار، زودرنج، غیر منطقی و دمدمی توصیف شده اند.
o فرد تهییج پذیر است، عزت نفس پایین داشته و مستعد احساس گناه می باشند.
o روان رنجور خویی عمدتاً ارثی است، حاصل عوامل ژنتیکی است نه یادگیری یا تجربه.
o روان رنجور خویی در ویژگیهای زیستی و رفتاری جلوه گر می شود که با ویژگیهای افرادی که ثبات هیجانی دارند، متفاوت هستند.
o روان رنجورها در موقعیت های پر مشغله ای که مجبورند سخت تر کار کنند، بهتر عمل می کنند.
o افراد روان رنجور به رویدادهایی که دیگران بی اهمیت می دانند، به صورت هیجانی واکنش نشان می دهند.
o در این افراد فعالیت عصب سمپاتیک زیاد است. نتیجه: ضربان قلب زیاد، فشار خون بالا و …
o فرامن Superego این افراد پرحساس است. نتیجه: سردرد و کمردرد و …

روان پریشی Psychotisism

o روان پریشان سخت و دشوار هستند.
o از عهدۀ نقاشی بواسطۀ آینه خوب بر نمی آیند. در جمع زدن پی در پی ضعیف هستند.
o تمرکز حواسشان کم است؛ حافظه شان ضعیف است.
o به کندی چیز می خوانند، و به طور کلی از نظر فهم و ادراک و اعمالی که تحرک لازم دارد، بسیار کند هستند.
o بیشتر ساکن و بی حرکت می مانند.
o سطح آرزو و توقعشان کمتر با واقعیت تطبیق می کند.
o آمادگی سازش با تغییرات محیط زندگی ندارند .

در واقع روان پریشان افرادی پرخاشگر ، ضد اجتماعی،سرد ، مصمم، خودمحور ، تکانشی و جامعه ستیز هستند. آنها بی رحم، متخاصم و بی اعتنا به نیازها و احساسات دیگران هستند.
در رابطه با سو مصرف الکل و دارو، بیشتر از کسانی که در روان پریش خویی نمره پایین می گیرند، مشکل دارند.
آنها می توانند بسیار خلاق نیز باشند.
افرادی که در مقیاس P نمره بالا می گیرند، والدینی خودکامه و کنترل کننده داشته اند. بنابراین، تاثیر بالقوه زیانبار محیط کودکی تایید می شود.
مردان معمولاً در این بُعد نمرات بالاتری نسبت به زنان می گیرند.
افرادی که در هر سه بُعد Dimension نمرات بالا می گیرند احتمالاً برای نشان دادن رفتار تبهکارانه آمادگی دارند.

مفهوم روان‌نژندی Neurosis:

روان‌نژندی یا نِوْرُز یا Neurosis یا Psychoneurosis یا Neurotic Disorder در روان‌شناسی، نوعی سراسیمگی است که پایه و اساس کالبدشناسانه‌ای ندارد.  به عبارت دیگر روان‌نژندی نوعی بیماری روانی یا رفتاری است که اساسی عضوی ندارد.  در این بیماری اضطراب روانی با حفظ سلامت توان عقلی در شخص پدید می‌آید.

روان‌شناسان بر این باورند که نگرانی و پریشانی Distress یکی از مهمترین علامت‌های روان‌نژندی می‌باشد و بیشترین و رایج‌ترین نوع آن است. نگرانی هم نوع موقت دارد و هم دایمی. برخی از روان‌شناسان نگرانی را چنین تعریف می‌کنند:  نگرانی، احساس عمومی به آزردگی ناخوشایند، انتظار خطر و ترس ناشی از خطری است که شخص منتظر آن است و نمی‌داند از کجا سرچشمه می‌گیرد.

علایم:

i. اختلال وسواس.. Obsessive–Compulsive Disorder
ii. اختلال شخصیتی وسواسی.. Obsessive–Compulsive Personality Disorder
iii. اختلال کنترل تکانه.. Impulse Control Disorder
iv. اختلال اضطراب.. Anxiety Disorder
v. هیستری، و هیجان و احساسات غیرقابل کنترل.. Hysteria
vi. انواع هراس و اجتناب های هراسی.. Phobias – Phobic Avoidance
vii. غم و افسرده حالی.. Sadness – Depression
viii. بی حالی- گیجی و خواب آلودگی.. Lethargy
ix. خشم.و پرخاشگری. Anger- Aggressiveness
x. کج خلقی و زود رنجی.. Irritability
xi. کلافگی و سردرگمی ذهنی.. Mental Confusion
xii. خود کم ارزشی.. Low Sense of Self-Worth
xiii. مشکلات شناختی.. Cognitive Problems
xiv. افکار ناخوشایند و ناراحت کننده.. Unpleasant or Disturbing Thoughts
xv. افکار تکراری و وسواس فکری.. Repetition of Thoughts and Obsession
xvi. خیالبافی های مکرر و عادتی.. Habitual Fantasizing
xvii. منفی گرایی و بدبینی.. Negativity and Cynicism
xviii. وابستگی به فردی دیگر.. Interpersonal Dependency
xix. کمال طلبی.. Perfectionism
xx. انزوای جدایی طللبی یا اسکیزوئید.. Schizoid Isolation
xxi. رفتارهای نامناسب فرهنگی-اجتماعی.. Socio-Culturally Inappropriate Behaviors

مفهوم روان‌رنجوری Neuroticisim

ریشه‌های روان‌رنجوری را می توان در تاریخ زندگی اشخاص و در احساس‌های آن‌ها جست و جو نمود.  برای روان‌رنجوری نوعی آمادگی ارثی لازم می‌باشد که همهٔ رفتارهای شخص را در جهت این آمادگی سوق و حرکت می‌دهد.

روان‌رنجوری یا Neuroticisim یک از صفات شخصیتی بنیادین است که با :

i. اضطراب.. Anxiety
ii. ترس.. Fear
iii. بدخلقی.. Moodiness
iv. نگرانی.. Worry
v. حسادت.. Envy
vi. یاس.. Frustration
vii. غیرت.. Jealousy
viii. احساس تنهایی.. Loneliness
شناخته می شود.

مشخصات افراد روان‌رنجور Neurotic

i. واکنش افراد مبتلا به عوامل استرس زا ضعیف است
ii. اوضاع عادی را تهدید آمیز و ناکامی های کوچک را به یاس شدید تعبیر می کنند.
iii. روان‌رنجوری ضعف انرژی روانی ‌است و ناتوانی در تحقق بخشیدن به رفتارهایی که در دنیای بیرون اثر می‌گذارند.
iv. روان‌رنجور، زمان خود را به انجام دادن رفتارهایی کم ارزش محدود می‌کند، به ویژه رفتارهایی که درونی شده‌اند.
v. سختی انتخاب‌. ناتوانی در انتخاب، به ویژه در هنگام تصمیم گیری موقعیت‌های کم اهمیت.
vi. دشواری در تفسیر دقیق و صریح جلوه‌های انسان نوروتیک Neurotic.
vii. در افراد نوروتیک Neurotic ، خشن بودن احساس‌ها، دقت بسیار زیاد و نوعی وسواس دیده می‌شود.
viii. در نتیجه‌گیری از رفتارها دشواری دارند که می‌تواند از اختلال در یکپارچگی کارها ناشی شود.

منابع:
wikipedia.org
پیمان دوستی
زهرا غلامی
abnormal
psychologytoday

نظریه صفاتی پنج عامل شخصیت

نظریه صفاتی پنج عامل شخصیت

Big Five Personality Traits
Five-Factor Model or FFM

Big-Five-Personality-Traits2

نظریه های کاتل و آیزنک موضوع پژوهش های بسیاری قرار گرفته است. برخی از نظریه پردازان عقیده دارند که کاتل بر روی تعداد زیاد ویژگی تمرکز کرده است و آیزنک بر روی تعداد کم. در نتیجه، یک نظریه جدید ویژگی های شخصیت به نام نظریه پنج عامل شکل گرفت.

• مدل پنج عامل شخصیت که سه دهه پیش مطرح شده کامل‌ترین مدل در زمینه شخصیت است.  هم اکنون این مدل در مباحثی مانند مشاوره پیش از ازدواج یا تشخیص شخصیت به گستردگی استفاده می‌شود.

مدل پنج عامل بزرگ شخصیت FFM که توسط مک کری McCrae Robert و کاستا Paul Costa طرح شده‌اند، پنج بُعد Dimension اساسی را برای شخصیت معرفی می‌کند و هر بُعد در بر گیرنده‌ تعدادی از صفات خاصی است که مجموع آن صفات مدل پنج عامل شخصیتی را تشکیل می‌دهند. این ابعاد شخصیتی و ویژگی‌های هر کدام از آن‌ها به طور خلاصه آمده است.

o این مدل شخصیت، نشانگر پنج ویژگی اصلی است که در تعامل با یکدیگر، شخصیت انسان را شکل می دهند.
با وجودی که پژوهشگران غالباً با یکدیگر بر روی نامگذاری دقیق این ابعاد اختلاف نظر دارند، امّا نام های زیر بیشتر متداول است:

. E برون گرایی…  Extraversion یا Extroversion

گرایش به اجتماعی بودن ، فعال بودن ، با جرأت بودن.

. A سازگاری یا تطابق پذیری یا خوشایندی یا مقبولیت یا همسازی…  Agreeableness

یک فرد سازگار عموماً نوع دوست است و او نسبت به دیگران هم دردی کرده و مشتاق است که کمک کند و باور دارد که دیگران نیز کمک کننده هستند.

. C وظیفه شناسی یا باوجدانی یا دلسوزی… Conscientiousness

فرد با وجدان، هدفمند، با اراده و مصمم است. این افراد دقیق و مطمئن هستند.

. N تهییج پذیری یا روان‌رنجوری یا بی ثباتی عاطفی یا نورزگرایی… Neuroticism

تمایل عمومی به عواطف منفی چون ترس ، غم، دستپاچگی ، عصبانیت و احساس گناه و نفرت

. O استقبال از تجربه یا آزاداندیشی یا باز بودن نسبت به تجربه یا تجربه اندوزی یا گشودگی… Openness to Experience

انعطاف پذیری شامل تصور فعال، احساس زیبا پسندی، توجه به احساسات درونی، تنوع طلبی، کنجکاوی ذهنی و استقلال در قضاوت

خودشکوفایی:

خودشکوفایی فرایند رشد کردن است. فرد خودشکوفا وابستگی به دیگران، حالت دفاعی، ستم کاری و کم رویی را پشت سر گذاشته و به سوی خود گردانی، خود انگیختگی، ارزیابی های معقول، همدردی نسبت به دیگران و جرأت آفریدن و کاویدن پیش می رود.

Big-Five-Personality-Traits0

برونگرایی (E)

این عامل در برگیرنده صفاتی همچون:
i. جامعه پذیری،
ii. معاشرتی بودن،
iii. سلطه جویی،
iv. هیجان خواهی،
v. فعال بودن،
vi. پر حرف بودن،
vii. پرانرژی بودن،
viii. قاطعیت و…است.

افرادی که در عامل برونگرایی نمره بالایی به دست می‌آورند، بسیاری از صفات فوق درآن‌ها دیده می‌شود.  برای مثال، آن‌ها مهارت‌های اجتماعی زیادی دارند و دائماً در جنب و جوش هستند و به ریسک‌های زیادی در زندگی خود علاقه نشان می‌دهند. 

اگر کسی درعامل E نمره‌ پایین گرفته باشد، باید او را در طرف دیگر این پیوستار قرار دهیم. در این صورت این افراد به عنوان درون گرا شناخته می‌شوند که صفت‌ها و ویژگی‌هایی مانند:
i. کم حرف بودن،
ii. کمتر فعال بودن و
iii. غیر معاشرتی بودن در آن‌ها دیده می‌شود.

صفات مرتبط با برونگرایی:

1. گرمی: این صفت به میزان صمیمیت بین افراد و نیز روابط فرد با دیگران اشاره دارد.
2. قاطعیت: این صفت به قاطع بودن و جرأت و رک گویی افراد اشاره دارد.
3. فعالیت: این صفت بیانگر تحرک، قدرت و انرژی درافراد است.
4. هیجان خواهی: یعنی فرد دائماً در جستجوی تحریک و هیجان است.
5. هیجان‌های مثبت : یعنی افراد به هیجان‌های مثبت و لذت بخش، خنده ،شادی و عشق گرایش دارند.

برونگراها البته جامعه گرا بوده، اما توانایی اجتماعی، فقط یکی از صفاتی است که در حیطه برونگرایی است. دوست داشتن مردم، ترجیح گروه های بزرگ و گردهمایی ها ، با جرات بودن، فعال بودن و پر حرف بودن نیز از صفات برون گراهاست . وقتی مایلند که بشاش باشند، به بر انگیختگی عینی و تحریک دست می زنند.  آنها همچنین سرخوش، با انرژی و خوشبین هستند. مقیاس های حیطه E به طور قوی با علاقه به ریسک های بزرگ در مشاغل همبسته است.

هر قدر که نشان دادن مشخصات برونگراها آسان است، به همان اندازه نشان دادن ویژگی های درون گراها مشکل است. در برخی از توصیف های درون گرایی باید به منزله فقدان برون گرایی توجه شود تا به عنوان ضد برونگرایی.  گر چه این افراد روحیه ای بسیار شاد برونگراها را ندارند، ولی آدم های غیرخوشحال یا بدبینی نیستند .

روان رنجورخویی (N)

این عامل که اساس آن را تجربه هیجانات منفی و نامطلوب تشکیل می‌دهند، از تعدادی صفت مانند:
i. اضطراب،
ii. افسردگی،
iii. آسیب پذیر بودن و
iv. بی‌ثباتی هیجانی تشکیل شده است.

o یکی از مشخصه‌های اصلی این عامل ناسازگاری و عواطف منفی است.  یعنی افرادی که در این عامل نمره بالایی بدست می‌آورند، با محیط بیرونی سازگاری کمتری دارند و اغلب دچار عواطف منفی می‌شوند. بر عکس، افرادی که در این عامل نمره پایینی می‌آورند، با محیط سازگاری بیشتری دارند و از لحاظ عواطف و هیجانات در سطح مطلوبی برخوردارند.

صفات مرتبط با روان رنجور خویی:

1. اضطراب: ترس، نگرانی، استرس و انگیختگی را شامل می‌شود.
2. پرخاشگری: به خشم افراد نسبت به یک چیز یا شخص گفته می‌شود.
3. افسردگی: به خُلق پایین و عواطف منفی و یأس و ناامیدی اشاره دارد.
4. کم رویی: به حالاتی مانند شرم و خجالت گفته می‌شود و گاهی اوقات ممکن است به ترس‌های مرضی از اجتماع نیز منجر شود.
5. تکانش‌وری :به رفتارهای انفجاری و تکانشی که نسبتاً غیر ارادی هستند و بدون فکر کردن و تصمیم گیری انجام داده می‌شوند، گفته می‌شود.
6. آسیب‌پذیری: یعنی افراد در برابر فشارها و استرس‌ها، آسیب روانی و جسمی بیشتری را متحمل می‌شوند.

مؤثرترین قلمرو مقیاس های شخصیت، تقابل سازگاری یا ثبات عاطفی با ناسازگاری یا روان رنجور گرایی می باشد .  متخصصین بالینی انواع گوناگونی از ناراحتی های عاطفی چون ترس اجتماعی ، افسردگی و خصومت را در افراد تشخیص می دهند.  اما مطالعات بی شمار نشان می دهد که افرادی که مستعد یکی از وضعیت های عاطفی هستند، احتمالاً وضعیت های دیگر را نیز تجربه می کنند.

تمایل عمومی به تجربه عواطف منفی، چون ترس ، غم ، دست پاچگی ، عصبانیت ، احساس گناه و نفرت، مجموعه حیطه N را تشکیل می دهد،  هر چند N چیزی بیشتر و آمادگی برای ناراحتی های روانشناختی دارد. شاید عواطف شکننده مانع از سازگاری می شود .

مردان و زنان با نمره بالا در N ، مستعد داشتن عقاید غیر منطقی هستند و کمتر قادر به کنترل تلاش های خود بوده و خیلی ضعیف تر از دیگران با استرس کنار می آیند.  همچنان که اسم این عامل نشان می دهد، بیمارانی که به طور سنتی نوروتیک تشخیص داده شده اند، کلاً نمره بالایی در اندازه های N به دست می آورند .

اما مقیاس N این است که همانند سایر مقیاس ها یک بعد از شخصیت سالم را اندازه می گیرد. نمرات بالا ممکن است نشانه احتمال بالا برای ابتلا به برخی از انواع مشکلات روانپزشکی باشد. اما مقیاس N نباید به عنوان اندزه ای برای اختلالات روانی در نظر گرفته شود.  ممکن است که به دست آوردن نمره بالا در مقیاس N با یک اختلال قابل تشخیص روانی همراه نباشد.

از طرفی تمام اختلالات روانی با نمره بالا در N همراه نیست. به عنوان مثال یک فرد ممکن است اختلال شخصیت ضد اجتماعی داشته باشد بی این که نمره بالایی در N داشته باشد .
افرادی که نمرات آن ها در N پایین است، دارای ثبات عاطفی بوده و معمولاً آرام، معتدل و راحت هستند و قادرند که به وضعیت های فشارزا بدون آشفتگی یا هیاهو روبه رو شوند .

گشودگی یا انعطاف پذیری در تجربه (O)

این عامل میزان انعطاف‌پذیری افراد را در برابر تجارب تعیین می‌کند.  آن دسته از افرادی که در این عامل نمرات بالایی می‌گیرند، عقاید و ارزش‌های جدید و غیر متعارف را بیشتر می‌پذیرند. همچنین هیجان‌های مثبت و منفی را بیشتر و عمیق تر تجربه می‌کنند.

صفات عامل گشودگی:

1. تخیل: به افکار، تصورات و تخیلاتی گفته می‌شود که افراد در دنیای درونی خود دارند.
2. زیبا پسندی: به درک عمیق از هنرها و زیبایی‌ها ،شعر و موسیقی، گفته می‌شود.
3. احساسات: به تجارب و ادراک افراد از هیجان‌های درونی خود اشاره دارد.
4. اعمال: تلاش و فعالیت‌های تازه و متنوع را شامل می‌شود.
5. عقاید: به کنجکاوی ذهنی و علاقه به عقاید جدید اشاره دارد.
6. ارزش‌ها : به آمادگی برای امتحان ارزش‌های مذهبی، سیاسی و اجتماعی اشاره دارد.

به عنوان یک بند اصلی شخصیت، انعطاف پذیری در تجربه O خیلی کم تر از E و N شناخته شده است. عناصر انعطاف پذیری چون:
i. تصور فعال احساس زیبا پسندی ،
ii. توجه به احساسات درونی ،
iii. تنوع طلبی ،
iv. کنجکاوی ذهنی و
v. استقلال در قضاوت ، اغلب نقشی در تئوری ها و بخش های شخصیت ایفا نموده اند.

اما به هم پیوستگی آن ها در یک حیطه وسیع و تشکیل عاملی از شخصیت بندرت مطرح بوده است.  مقیاس انعطاف پذیری درست NEOPI-R شاید وسیع ترین بعد تحقیق شده می باشد.

اشخاص منعطف هم در باره دنیای درونی و هم درباره دنیای برونی کنجکاو هستند و زندگانی آن ها از لحاظ تجربه غنی است.  آن ها مایل به پذیرش عقاید جدید و ارزش های غیر متعارف بوده و بیشتر و عمیق تر از اشخاص غیر انعطاف پذیر هیجان های مثبت و منفی را تجربه می کند.

سایر مدل های پنج عاملی اغلب این بعد را عقل نامیده اند و نمرات انعطاف پذیری با آزمون و نمرات هوش همبسته است.  انعطاف پذیری مخصوصاً با جنبه های مختلف هوش چون تفکر واگرا که عامل در خلاقیت می باشد، مربوط است؛  اما انعطاف پذیری مترادف هوش نیست.  برخی اشخاصِ خیلی با هوش در مقابل تجربه بسته هستند، متقابلاً برخی اشخاص خیلی انعطاف پذیر ظرفیت هوش خیلی محدود دارند.

در قالب تحلیل عوامل اندازه های قابلیت ذهنی عامل ششم مستقلی را تشکیل می دهند که آن را خارج از حیطه شخصیت در نظر گرفته اند.

افرادی که نمره پایینی در انعطاف پذیری می گیرند، متمایل اند که رفتار متعارف داشته و جایگاه قدیمی خود را حفظ نمایند.  این افراد تازه های ناآشنا را ترجیح نمی دهند و پاسخ های عاطفی آنان خیلی محدود است. اما مدارکی وجود ندارد که نشان دهد انعطاف ناپذیری به تنهایی یک عکس العمل دفاعی تعمیم یافته است. بر عکس به نظر می رسد که اشخاص انعطاف ناپذیر بطور ساده یک حیطه محدودتری دارند، اما ثبات بیشتری در علاقه به حیطه فعالیت خودشان می دهند.  همچنین آنان متمایل به حفظ وضعیت اجتماعی و سیاسی هستند.  اما این افراد نباید به عنوان قدرت طلب در نظر گرفته شوند.

انعطاف پذیری به نابردباری، خصمانه یا قدرت طلبی پرخاشگرانه دلالت ندارد.  این ویژگی ها به احتمال زیاد نشانه درجه دلپذیری در سطح خیلی پایین است.  متقابلاً اشخاص انعطاف پذیر غیر سنتی و غیر متعارف هستند. علاقه مندند همیشه سوال کنند و آماده پذیرش عقاید سیاسی و اجتماعی و اخلافی جدید هستند .
یک فرد انعطاف پذیر ممکن است به سیستم ارزشهای خود مسئولانه پاسخ دهد، همچنان که سنت گراها می کنند.  فرد انعطاف پذیر ممکن است از نظر روانشناسی خیلی سالم تر یا رشد یافته تر باشد، اما ارزش انعطاف پذیر یا انعطاف ناپذیر بستگی به اقتضاهای یک موقعیت دارد و افراد هر دو گروه کارهای مفید و موثر در جامعه انجام می دهند .

توافق (A)

این عامل میزان اعتماد، همکاری، هم حسی و توافق با دیگران را می‌سنجد.  افرادی که در این عامل نمره بالایی کسب می‌کنند، به دیگران اعتماد دارند و حس همکاری در آن‌ها زیاد است.
افرادی که نمره پایین می‌گیرند، بدبین و بی‌اعتماد هستند، و با دیگران هیچ‌گونه توافق و همکاری ندارند.

صفات عامل توافق:

1. اعتماد
2. رک گویی: ویژگی هایی چون رک بودن صداقت و بی ریایی را شامل می شود.
3. نوع دوستی: یعنی توجه زیادی به دیگران دارند و میل مساعدت در آن‌ها زیاد است.
4. همنوایی: فرد با دیگران همنوایی می‌کند و به دیگران احترام می‌گذارد.
5. تواضع: فروتن می‌باشند و ‌مغرور نیستند.
6. دل‌رحمی: نسبت به دیگران گرایش داشته و تصمیم آن‌ها از روی احساسات می‌باشد.

همانند برون گرایی، دلپذیر بودن مقدمتاً بُعدی از تمایلات بین فردی است.  یک فرد دلپذیر اساساً نوع دوست است، او نسبت به دیگران همدردی کرده و مشتاق است که کمک کند و باور دارد که دیگران نیز متقابلاً کمک کننده هستند.  در مقابل فرد غیر دلپذیر ستیزه جو، خود مدار و شکاک نسبت به دیگران بوده و رقابت جو است تا همکاری کننده. در میان مردم، دلپذیر بودن هم به عنوان صفتی که از لحاظ اجتماعی مطلوب است و هم از لحاظ روانی حالت سالم تری است، شناخته می شود .

o این امر نیز حقیقت دارد که افراد دلپذیر، مقبول تر و محبوب تر از افراد ستیزه جو هستند، ولی باید توجه داشت که آمادگی به جنگیدن در برابر منافع، خود هم یک امتیاز است و لذا دلپذیر بودن در میدان جنگ یا در صحن دادگاه فضیلتی محسوب نمی شود. همچنین تفکر انتقادی و بدبین بودن در علم نیز به تحلیل های صحیح علمی کمک می کند .
هیچ یک از دو قطب انتهای این عامل از نقطه نظر جامعه مطلوب نیست و نیز هیچ یک لزوماً در مورد سلامت روانی فرد مفید نمی باشد.

تمایل نوروتیک :

i. “حرکت بر علیه مردم”
ii.  “حرکت به طرف مردم” بحث شده است. این دو شبیه شکل مرضی دلپذیر بودن و ستیزه جو بودن می باشد .

نمره ی پایین در A با حالات شیفتگی ،ضد اجتماعی و اختلال شخصیتی پارانوئید همراه بوده در حالی که نمره بالا در A با اختلال شخصی وابسته همراه است

وظیفه شناسی و با وجدان بودن (C)

این عامل میزان وظیفه شناسی و احساس مسئولیت و همچنین نیاز به پیشرفت را معین می‌سازد.  افرادی که درعامل C نمره بالایی به دست می‌آورند، در جنبه‌های دیگر زندگی‌شان نیز پیشرفت زیادی دارند و به عنوان اشخاص با وجدان، با اراده و مصمم شناخته می‌شوند.

صفات عامل وظیفه شناسی:

1. کفایت: یعنی شایستگی و قابلیت افراد نسبت به مسائل زندگی
2. وظیفه شناسی
3. نظم وترتیب
4. خویشتن داری
5. تلاش برای موفقیت
6. محتاط بودن در تصمیم گیری

تعدادی از تئوری های شخصیت، بخصوص تئوری روان پویایی به کنترل تکانه ها توجه دارند. در طول دوره رشد اغلب افراد یاد می گیرند که چگونه با آرزوهایشان کنار بیایند . ناتوانی در جلوگیری از تکانه ها، وسوسه ها کلاً نشانه ای از بالا بودن N در میان بزرگسالان است ،  کنترل خود همچنین می تواند به مفهوم قدرت طرح ریزی خیلی فعال ، سازماندهی و انجام وظایف محوطه به نحو مطلوب نیز باشد .  تفاوت های فردی در این مورد اساس با وجدان بودن است .

فرد با وجدان هدفمند ، با اراده و مصمم می باشد.  افراد موفق، موسیقی دانان بزرگ، و ورزشکاران به نام، این صفات را در حد بالا دارند ..

این حیطه را به نام «تمایل به موفقیت » نامیده اند.  نمره بالا در C با موفقیت شغلی و تحصیلی همراه است.  نمره پایین در C ممکن است موجب شود که فرد از باریک بینی لازم، دقت و پاکیزگی زیاد و معتادکار بودن اجتناب کند.  با وجدان بودن جنبه ای است که پس از مدتی منش نامیده می شود.  افراد با نمره های بالا در C ، دقیق ، خوش قول و مطمئن هستند . اما افراد با نمره پایین در C لزوماً فاقد اصول اخلاقی نیستند، اما در به کارگیری اصول اخلاقی زیاد دقیق نیستند . همچنین آنان در تلاششان برای رسیدن به هدف هایشان بی حال هستند .  مدارکی وجود دارد که این افراد خیلی لذت گرا بوده و علاقه زیادی به امور جنسی دارند.

Big-Five-Personality-Traits1

آزمون الگوی پنج عاملی شخصیت (NEO)

o هر کدام از عبارت های زیر را با دقت بخوانید.
o برای هر سوال از گزینه های :
i. کاملاً موافق-
ii. موافق –
iii. بی تفاوت –
iv. مخالف –
v. کاملاً مخالف –
یکی را انتخاب کنید.

1. من آدم نگرانی هستم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

2. من دوست دارم همیشه آدم های زیادی دور و برم باشند
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

3. من دوست ندارم وقتم را با خیالبافی هدر بدهم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

4. من سعی می کنم با دیگران خوش رفتار و مودب باشم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

5. من چیزهای خودم را مرتب و پاکیزه نگه می دارم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

6. من اغلب خودم را کمتر از دیگران حس می کنم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

7. من لبخند زدن به دیگران و بیرون رفتن با انها را کار آسانی می دانم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

8. من وقتی روش درست انجام یک کار را پیدا کنم به همان می چسبم و ادامه می دهم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

9. من اغلب با اعضای خانواده بگو نگو دارم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

10. من به خوبی می توانم طوری برنامه ریزی کنم که کارهایم به موقع انجام شوند
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

11. وقتی من زیر بار یک استرس بزرگ هستم بعضی مواقع احساس می کنم دارم از هم می پاشم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

12. من خودم را لزوماً آدم امیدواری نمی دانم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

13. نگاه کردن به نظم حاکم بر طبیعت و زیبایی هنرها برای من بسیار جالب است
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

14. بعضی از مردم من را آدم خودخواهی می دانند
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

15. من در کارهایم خیلی با برنامه نیستم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

16. من به ندرت احساس تنهایی و دل افسردگی می کنم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

17. من واقعا از صحبت کردن با دیگران لذت می برم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

18. من معتقدم که اگر به دانشجویان اجازه بدهند که به سخنرانی های بحث برانگیز و متناقض گوش دهند، آن ها سردرگم و گمراه می شوند.
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

19. من بیشتر ترجیح می دهم که با دیگران همکاری کنم تا با آن ها رقابت کنم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

20. من سعی می کنم وظایفی که بر عهده ام هست را با وجدان کار انجام دهم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

21. حس می کنم اغلب اوقات دچار تنش و وحشت زدگی هستم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

22. من ترجیح می دهم در جایی باشم که فعالیت وجود داشته باشد
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

23. خواندن یک شعر تاثیر ناچیزی بر من دارد یا این که اصلا تاثیری ندارد
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

24. معمولاً من در مورد مقاصد دیگران بدگمان و عیب جو هستم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

25. من دارای اهداف مشخصی هستم و برای این اهداف برنامه دارم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

26. من بعضی وقت ها کاملاً احساس بی ارزشی می کنم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

27. من معمولاً ترجیح می دهم کارها را به تنهایی انجام دهم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

28. من معمولاً غذاهای جدید و نا آشنا را امتحان می کنم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

29. من عقیده دارم که اکثر مردم اگر به آن ها اجازه داده شود می خواهند از آدم امتیاز به دست آورند
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

30. من قبل از شروع هر کاری وقت زیادی را تلف می کنم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

31. من به ندرت خودم را ترسو یا مضطرب می دانم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

32. من اغلب احساس می کنم که پر از نیرو و انرژی هستم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

33. من به ندرت متوجه می شوم که احساساتم در محیط های مختلف فرق می کند
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

34. بیشتر مردمانی را که می شناسم مرا دوست دارند
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

35. من برای دستیابی به اهداف خودم سخت تلاش می کنم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

36. اغلب از نحوه برخورد دیگران با من عصبانی می شوم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

37. من آدم بشاش و دارای روحیه بالایی هستم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

38. من معتقدم که برای اخذ تصمیم درباره موضوعات اخلاقی باید به مقامات دینی خودمان اقتدا کنیم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

39. بعضی از افراد فکر می کنند من آدم سرد و حسابگری هستم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

40. وقتی به انجام کاری متعهد می شوم مردم می توانند همیشه مطمئن باشند که کار را پیگیری می کنم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

41. اغلب وقتی کارها طبق نقشه پیش نمی رود یا اشتباه از آب در می آید احساس دلسردی می کنم و می خواهم آن را نیمه تمام رها کنم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

42. من آدم خوش بینی نیستم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

43. گاهی وقتی که شعری می خوانم یا به یک اثر هنری نگاه می کنم یک حالت یاس یا موجی از برافروختگی را در خودم تجربه می کنم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

44. من در رفتار و نظر خود آدم سخت و بی انعطافی هستم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

45. گاهی آن قدری که خودم می خواهم، قابل اعتماد نیستم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

46. من به ندرت افسرده یا غمگین می شوم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

47. همه زندگی و کارهای من با سرعت طی می شوند
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

48. من علاقه ای به تامل و تفکر در مورد ماهیت جهان یا وضعیت انسان ندارم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

49. اغلب سعی می کنم با فکر و با ملاحظه باشم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

50. من آدم سازنده و مولدی هستم که همیشه کارها را به ثمر می رساند
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

51. من اغلب احساس درماندگی می کنم و میل دارم شخص دیگری را مسائل مرا حل کند
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

52. من شخص بسیار فعالی هستم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

53. من خیلی کنجکاوم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

54. من اگر اشخاصی را دوست نداشته باشم از آن ها پنهان نمی کنم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

55. به نظر نمی رسد هرگز بتوانم کارهای خود را نظم و ترتیب بدهم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

56. بعضی وقت ها من طوری احساس خجالت می کنم که دلم می خواهد خودم را از دیگران پنهان کنم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

57. من ترجیح می دهم راه خودم را بروم تا اینکه رهبر دیگران باشم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

58. من اغلب از بازی کردن با نظریه ها و افکار انتزاعی لذت می برم
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

59. اگر نیاز باشد من حاضرم از افراد دیگر برای رسیدن به مقاصد خودم استفاده کنم
کاملاً موافق ۱- موافق ۲- بی تفاوت ۳ – مخالف ۴ – کاملاً مخالف ۵ امتیاز

60. من سعی می کنم کارهایم در حد عالی باشد
کاملاً موافق ۵- موافق ۴- بی تفاوت ۳ – مخالف ۲ – کاملاً مخالف ۱ امتیاز

Big-Five-Personality-Traits2

• امتیازهای سوالات 1 و 6 و 11 و 16 و 21 و 26 و 31 و 36 و 41 و 46 و 51 و 56 مربوط به روان‌رنجوری یا بی ثباتی عاطفی را جمع بزنید.
o امتیاز از 12 تا 24: شما آدمی هستید که در هیجانتان پایداری دارید. دمدمی مزاج نیستید و اضطراب و افسردگی و استرس را کمتر به خانه ذهنتان راه می دهید.
o امتیاز از 24 تا 48: شما گاهی هیجانتان پایدار است و گاهی نه. احتمالاً خیلی آدم خوشحال و آرامی نیستید. ولی ناراحت و نا آرام هم نیستید. متوسطید.
o نمره از 48 تا 60 :شما روی هم رفته آدم مضطربی هستید. همیشه زندگیتان با افسردگی، اضطرب و خشم درونی آمیخته است. برای تغییر دادن شخصیت وقت دراز مدتی لازم دارید.

• امتیازهای سوالات 2 و 7 و 12 و 27 و 32 و 37 و 42 و 47 و 52 و 57 مربوط به برون گرایی و درون گرایی را جمع بزنید.
o امتیاز از 12 تا 24: شما آدم درون گرایی هستید. تنهایی را بیشتر دوست دارید. دوست دارید هر کاری را بدون حضور دیگران انجام دهید.
o امتیاز از 24 تا 48: شما نه کاملاً درون گرا هستید و نه کاملاً برون گرا. بعضی وقت ها با جمع بودن را ترجیح می دهید و گاهی تنهایی را. هر چه نمره تان بالاتر باشد برونگراترید.
o نمره از 48 تا 60 : شما آدم برون گرایی هستید. با جمع بودن را دوست دارید. دوست دارید حتی کارهایی را که می شود تنهایی انجام داد با جمع انجام دهید.

• امتیازهای سوالات 3 و 8 و 13 و 18 و 23 و 28 و 33 و 38 و 43 و 48 و 53 و 58 مربوط به اشتیاق به تجارب تازه را جمع بزنید.
o امتیاز از 12 تا 24: شما آدمی هستید که خیلی با هنر و سفر و تجربه چیزهای تازه کردن میانه ای ندارید. دوست دارید چیزهای موجود زندگیتان را حفظ کنید. شما محافظه کارید.
o امتیاز از 24 تا 48: شما نه کسی هستید که کاملاً محافظه کار است و نه از تجربه چیزهای جدید بدتان می آید. گاهی به این و گاهی به آن تمایل دارید.
o نمره از 48 تا 60 : شما عاشق سفر هستید. عاشق چیزهای جدید. حالا بستگی به علاقه تان دارد از غذاهای جدید گرفته تا داستان های جدید.

• امتیازهای سوالات 4 و 9 و 14 و 19 و 24 و 29 و 34 و 39 و 44 و 49 و 54 و 59 مربوط به توافق پذیری را جمع بزنید.
o امتیاز از 12 تا 24: شما کسی هستید که خیلی دیگران برایتان مهم نیستند.
برای همین گروه های دوستان، گروه های کاری و خانواده خیلی از شما خوششان نمی آید. کلاً شما برای زندگی سازگارانه در جمع آفریده نشده اید.
o امتیاز از 24 تا 48: شما در بعضی از موارد ترجیح می دهید دیگران را هم در نظر بگیرید و در بعضی موارد نه.
احتمالاً به موقعیت بستگی دارد. ممکن است در محل کار آدم سازگاری باشید اما در خانه نه.
o نمره از 48 تا 60 : شما آدم مردم داری هستید. آدمی که دیگران برایتان خیلی مهم هستند. خیلی زیاد. با جمع بودن با شما خیلی حال می کند. چون شما هم هوای جمع را دارید.

• امتیازهای سوالات 5 و 10 و 15 و 20 و 25 و 30 و 35 و 40 و 45 و 50 و 55 و 60 مربوط به مسئولیت پذیری را جمع بزنید.
o امتیاز از 12 تا 24: شما آدم بی مسئولیت و وظیفه نشناسی هستید. معمولاً در محل کارتان به خاطر این ویژگیتان مشکل دارید. چندان آدم معتمدی نیستید.
o امتیاز از 24 تا 48: هر چه نمره شما بالاتر باشد بیشتر مسئولیت پذیرید. روی هم رفته نه چندان وظیفه شناسید و نه چندان بی وجدان.
o نمره از 48 تا 60 : شما آدم با وجدان، وظیفه شناس و با مسئولیتی هستید. برای همین توی محل کار و جمع خانواده تان روی حرف شما خیلی حساب می کنند.

منابع:
ایران تحقیق
روانشناسی صنعتی و سازمانی
اردکانیان IT
ربابه دریاباری